Oorlogsrecht, een veel gehoord begrip momenteel. Iets wat we allemaal normaal vinden dat bestaat. Als een land zijn oorlogsrecht gebruikt moet de internationale gemeenschap toezien dat zaken niet uit de hand lopen. Klinkt heel redelijk, toch?
Oorlogsrecht. Zolang het bestaat zullen er oorlogen zijn. Wie zijn moreel kompas goed afgesteld heeft staan snapt dat het principe van oorlogsrecht hartstikke krom is: in een beschaafde wereld past geen oorlogsrecht maar een oorlogsverbod.
Er is een verandering in collectief bewustzijn nodig. Praten, onderhandelen, helen van trauma’s en het principe van geen schade zou de norm mogen worden. En laat oorlog gezien worden als iets dat barbaars en inhumaan is, niet meer passend in deze tijd. Zoals we nu kijken naar kannibalisme, heksenverbranding, mensen onthoofden voor het gemeentehuis omdat ze iets stoms hebben gedaan.
Wij zijn allen met ons bewustzijn een onderdeel van het collectieve bewustzijn. Sterker nog: de wereld is een weerspiegeling van ons collectieve bewustzijn. Eén van onze grootste super-powers is ons voorstellingsvermogen: wat wij collectief willen en verbeelden schept letterlijk de toekomstige realiteit.
Wie zich verdiept in NLP weet dat we door de media letterlijk geprogrammeerd worden om op een bepaalde manier te denken, voelen en doen. En binnen dat speelveld zijn er dan altijd 2 polen, ofwel voor-en tegenstanders. Die proberen elkaar aan talkshowtafels en in opinieprogramma’s te overtuigen van hun gelijk. En zo beweegt de publieke opinie een beetje mee in het speelveld, schommelend op de variabelen.
Iedereen is zo gefocust op het speelveld, op de voors- en tegens dat we niet meer zien dat er nog een heel scala aan andere mogelijkheden is, dat het ook anders kan. Zo kunnen bijvoorbeeld de spelregels veranderd worden. Laten we beginnen met zaken niet meer als ‘normaal’ of ‘zo is het nou eenmaal’ te accepteren die niet normaal zijn. Iedere oorlog is een gewelddadigheid tegen de mensheid en de menselijkheid. Oorlog is niet normaal. Er is geen recht op oorlog. Er bestaat geen universeel recht op mensenlevens vernietigen. Het is immoreel en barbaars.
Wij als wereldburgers hebben de morele taak om te zorgen dat dat verbod op oorlog, op wapenleveranties, op wapens, op levens vernietigen er komt. En dat begint met ons willen en verbeelden bewust te gebruiken. Niet wegkijken maar ons ook niet in een kamp laten zuigen en die voeden met onze energie. Oorlog kan niet. Punt.
We hebben heel snel de boel te shiften. In Gaza vindt momenteel holocaust 2.0 plaats, Russische- en Oekraïense jonge mannen vechten zichzelf dood in de vrieskoude en er zijn er nog veel meer brandhaarden waar wij geen eens weet van hebben.
Het wordt mede mogelijk gemaakt door onze banken en pensioenfondsen die investeren in wapenindustrie en oorlog. Door onze stem voor-of tegen en daarmee voeden van een van de kampen.
Door de media die ons impregneert met beelden en opinies wat ons mentaal klaarstoomt om geweld tegen een bepaalde groep te normaliseren.
Dus stap uit die groef van voor en tegen. Voor Zelenski, tegen Poetin. Voor Israël tegen Hamas. Of net andersom. Wat vernietigt dient te worden is niet ‘de vijand’ maar ons nietige dwaze idee dat er überhaupt een vijand is en dat oorlog normaal is.
Als we iedereen die geweld en oorlog normaliseert, romantiseert en financiert opsluiten, alle geldstromen naar oorlog stoppen en deze vervolgens inzetten voor humanitaire hulp en we ons bewustzijn niet meer onbewust laten kapen door de media om een realiteit te verbeelden en dus co-creëren die we niet willen sterft oorlog in no time uit.
Ik ben niet tegen oorlog en voor vrede: oorlog is gewoon een belachelijk dwaas inhumaan idee waar in ons collectieve bewustzijn geen plek voor zou moeten zijn.
Zangeres Judith Jobse (bekend van o.a. de top40 hit You) over de helende kracht van zingen en mantra’s. En over hoe het haar helpt in de omgang met chronische vermoeidheid en hooggevoeligheid
Judith (1970): “Als kind had ik vaak het idee dat ik van een andere planeet kwam. De mensen om mij heen leken de wereld anders waar te nemen en te beleven als ik. Ook was ik snel overprikkeld en had allerlei onverklaarbare vage kwaaltjes waar niemand echt raad mee wist. Zingen was mijn anker: als ik ging zingen werd ik blijer, verdween de overprikkeling en kwam ik weer in mijn eigen energie en dat gaf troost en rust.
Toen ik op mijn 18e na de ziekte van Pfeiffer een jaar lang bijna de hele dag op bed lag was er maar één ding waar ik energie van kreeg: zingen. Als ik iets ging doen deed ik dat het liefst zingend want dan had ik meer uithoudingsvermogen en minder spierpijn. Als ik te moe was om iets te doen ging ik knetterharde rocknummers zingen: dat gaf een stoot adrenaline waardoor ik dan weer wat extra energie had. Zingen was mijn beste medicijn.
Ik werd gediagnosticeerd met het chronisch vermoeidheidssyndroom (ME/CVS) waar de medische wetenschap geen antwoord op had en ik kreeg de deprimerende boodschap dat ik er maar mee moest leren leven dat ik altijd moe was. Ik voelde mijzelf als 19-jarige veel te jong voor een leven achter de geraniums: ik zat nog vol dromen en ging daarom op zoek naar onconventionele oplossingen.
Zo leerde ik als 21-jarige mediteren (transcendente meditatie) omdat ik ergens gelezen had dat je dan minder slaap nodig had. Het was mijn eerste ontmoeting met mantra’s (TM is een meditatievorm die werkt met een onhoorbare persoonlijke mantra). Vanaf het moment dat ik ging mediteren kwam mijn leven in een stroomversnelling: mijn intuïtie werd scherper, mijn denken helderder en ik kon ineens zelf nummers schijven. Door één van mijn zelfgeschreven nummers (You) werd ik in 2000 in één klap bekend en heb ik een aantal jaren meegedraaid aan de top van Nederlandse muziekindustrie.
Door de meditatie veranderde mijn beleving van mijzelf en de wereld dramatisch: ik ontdekte dat er meer was tussen hemel en aarde en dat ik zoveel meer was dan mijn fysieke vorm. Het koude, onbezielde universum waarin alles dom toeval is veranderde in een liefdevol, harmonieus universum waarin alles bezield en magisch is, iets wat ik als kind ook al had ervaren maar was kwijtgeraakt. Ik kwam via de TM-beweging als twintigjarige in een hele andere wereld terecht: eentje met mensen van middelbare leeftijd die esoterische en occulte boeken lazen over de krachten en energieën die achter de schepping werkzaam zijn zoals de yoga sutra’s van Patanjali en boeken van Alice Bailey en Blavatski (en die ik dus ook ging lezen). En die dezelfde antwoorden zochten als ik doordat ze vragen stelden waar mijn gezonde leeftijdsgenootjes zich totaal niet mee bezig hielden, zoals “Hoe krijg ik meer energie” en “Hoe blijf ik vitaler en gezond”.
Deze vragen liepen als een rode draad door mijn zoektocht. Ik probeerde alle energetische- en alternatieve geneeswijzen uit die op mijn pad kwamen: ik bezocht artsen integrale geneeskunde, goeroes en healers. Ik volgde allerlei trainingen op het gebied van energie, heling, meditatie en adem. De focus in mijn reis naar heling verschoof steeds een stukje verder: van fysiek gebied naar emotioneel gebied, van emotioneel gebied naar mentaal gebied en van mentaal naar energetisch- en spiritueel gebied. Het bijzondere was dat iedere keer dat ik op een bepaald level iets doorwerkte mijn stem veranderde: hij werd krachtiger, helderder en er kwamen frequenties bij waardoor er steeds meer klankrijkdom ontstond.
Klank creëert en definieert vormen: zonder klank geen schepping. De bijbel begint er mee: “In den beginne was er het woord”. Volgens de oude wijzen was dat woord OHM. Dat trillingen/klanken ook een destructieve en vernietigende werking kunnen hebben was vroeger al bekend: in de bijbel staat dat de muren van Jericho zijn gevallen door trompettergeschal; tegenwoordig vergruizen we nierstenen met voor ons oor onhoorbaar geluid. Vibraties en frequenties al dan niet hoorbaar voor ons oor kunnen zowel een positief als een negatief effect op ons hebben. Positief zoals frequenties van de natuur, de hartsenergie van een liefdevol persoon, het gefluit van een vogel of het zingen of reciteren van mantra’s. Negatief zoals kunstmatige elektromagnetische velden van draadloze apparaten, een onprettige atmosfeer rondom een persoon of plek of afkomstig van onze eigen negatieve gedachtenvormen en bijbehorende emoties.
Mijn lichaam is een heel gevoelig instrument en daardoor voel ik frequenties en ‘vibes’ haarfijn aan. Die gevoeligheid kan knap lastig zijn: ik word soms letterlijk ziek van verkeerde trillingen. Ik moet mij altijd bewust zijn van met welke vibraties / klanken / frequenties ik mijzelf omring, welke ik tot mij neem (denk ook aan voeding), welke ik in mijzelf toesta (gedachten, emoties, wilsimpulsen) en welke ik uitzend. Deze gevoeligheid zal een combinatie zijn van een sensitieve aanleg enerzijds en spirituele groei anderzijds. Maar ik geloof ook dat trauma (ook overerfbare) ervoor zorgt dat je meer open komt te staan voor de vibrationele kant van de schepping: dat je daardoor meer afgestemd raakt op het waarnemen van lagere en hogere frequenties voor het signaleren van gevaar, wat voorbij je denken gaat (neuroceptie).
Die sensitiviteit is trouwens als zangeres en zangcoach weer reuze handig. Als songwriter maak ik dankbaar gebruik van dat ik liedjes uit de lucht kan plukken. Het universum communiceert met mij via melodietjes: of het nou een eigen melodietje is dat ineens online komt, een mantra of zoiets banaals als “Ik ga zwemmen in Bacardi Lemon”. Aan de tunes afkomstig van de jukebox in mijn hoofd krijg ik informatie over een situatie, een atmosfeer of een persoon of over iets wat ik over het hoofd dreig te zien. Ook kan ik heel goed intunen op het veld en aanvoelen en ‘downloaden’ wat op dat moment nodig is bijvoorbeeld om iemand verder te helpen met zijn stem en/of proces. Ik maak wel eens het grapje dat ik aan de stem van iemand kan horen wat voor een gordijnen iemand in huis heeft hangen. Dat is natuurlijk niet echt zo maar het zit ook weer niet heel ver van de waarheid af.
In 2015 vroeg mijn yoga-juf of ik mantra’s wilde zingen. Mijn eerste reactie was dat ik dat te zoetsappig vond maar ze bleef voet bij stuk houden. Gelukkig maar, want toen ik mij echt ging verdiepen in mantra’s en ze ging ervaren ging er een wereld voor mij open. Niet alleen was het heerlijk om eens alleen met de essentie van muziek bezig te zijn: met de klankkleur, de sensaties, de energie en vibraties, en totaal niet bezig zijn met performen. Dat gaf niet alleen een enorme verdieping van mijn zingen, maar het het cirkeltje was ook weer rond: ik besefte de diepte en de omvang van wat mijn levende ervaring mij als kind al had geleerd: dat muziek en zingen helend werken.
Gelukkig wordt de eeuwenoude wijsheid over de helende kwaliteiten van klank, frequenties en muziek steeds meer herontdekt: mantra’s, healingsongs en soundhealing worden steeds meer ‘hot’. Geluid is het medicijn van de toekomst: steeds meer beseffen we de vibrationele kant van ons bestaan. Nikola Tesla zei ‘Wie de geheimen van het universum wil kennen moet denken in termen van energie, frequentie en vibratie”. En de quote “We zijn vertraagde geluids- en lichtgolven, een wandelend bundeltje frequenties afgestemd op de kosmos” is waarschijnlijk afkomstig van Albert Einstein.
Zonder zingen zou ik niet zijn wie ik nu ben. Ik zing mij overal doorheen: ik zing om te helen, om negatieve vibes te overwinnen, de atmosfeer te zuiveren, om weer in mijn eigen trilling te komen, contact te maken met de goddelijke dimensie en het Grotere Geheel en noem maar op. Als ik zing voel ik de vibraties nog dieper in mijn lichaam dan dat ik alleen naar muziek luister en daardoor werkt het nog krachtiger omdat de energie nog meer in beweging komt.
Als ik zing voel ik mij beter, altijd. We weten ondertussen dat zingen je rechter hersenhelft activeert waar je gevoel van verbinding met het grotere geheel, het universum, het godsbewustzijn zit. Dat je met zingen en hummen je nervus vagus activeert en je zenuwstelsel kalmeert. Dat door zingen je ademhaling normaliseert en er hartcoherentie ontstaat door de regelmatige in- en uitademing. Daardoor is het ook een hele goede tool tegen angst of om een nerveuze geestesgesteldheid te kalmeren. Zo zing ik ook om mijn eigen ‘spoken’ weg te jagen, bijvoorbeeld als ik door mijn levendige fantasie in het donker een gevoel van dreiging ervaar als ik in mijn eentje op een landweggetje fiets of op een andere donkere afgelegen plek ben.
Zingen is recentelijk ook ontdekt als therapie voor bijvoorbeeld long covid. Eind jaren ’80 ontdekte ik zelf al de energetiserende werking van zingen toen ik ernstig chronisch vermoeid was. Toen wist ik nog niet hoe dat kwam, het was puur een ervaringsfeit. Nu weet ik dat je door zingen een diepere ademhaling hebt waardoor er meer prana in je systeem komt en de levenenergie, de chi, beter kan doorstromen. Maar het helpt ook bij benauwdheid. Toen ik vrij recent door hartklachten zo kortademig en benauwd was dat ik niet eens een zin fatsoenlijk uit kon zingen, ben ik gaan zingen, zingen en nog eens zingen. Uren achter elkaar, dagenlang. Ik trok alle mantra’s en healingsongs ut de kast, net zolang totdat mijn systeem ontkrampte en mijn adem weer op orde was. In mijn geval was dat vrij snel het geval dankzij de conditie van mijn ademapparaat: door zingen blijven je ademhalingsspiertjes getraind en soepel, blijft het middenrif beweeglijk, het longvlies soepel en zijn longen ook gewend zich volledig tot in alle uithoeken te vullen met lucht. Een goed functionerend ademapparaat is essentieel voor een goede gezondheid.
Los van de fysieke voordelen zijn zingen en klank voor mij ook mijn dagelijkse ‘bad’ voor mijn subtiele lichamen, waarvoor ik ook regelmatig stemvorken met helende frequenties gebruik (vooral de Solfeggio frequenties en 93,96 hertz). Zingen maakt sattvisch, een begrip uit o.a. de ayurveda, wat betekent dat je in een staat van zijn bent waarin je zuiverheid en harmonie ervaart, positief in het leven staat en in balans bent. Ben je rusteloosheid (rajas) dan werkt zingen harmoniserend; als je je zwaar en futloos voelt (tamas) dan werkt het juist als een energizer.
Zonder zingen en muziek zou ik niet uit mijn lichaam en daardoor niet uit het leven hebben kunnen halen wat ik nu doe. Het lukt mij ook steeds beter om met zachtheid naar mijn eigen worstelingen met gezondheid en energie te blijven kijken. Op een moment dat dat even niet lukt haal ik de Ho’oponopono mantra van stal “Het spijt mij, alsjeblieft vergeef mij, dankjewel en ik hou van jou” om terug in mijn zachtheid te komen (wat eigenlijk meer een healingsong is dan een mantra). Of een andere mantra, net welke bij de “vibe” van het moment past. Of ik zing een melancholisch liedje waardoor ik even helemaal kan zwelgen in een bepaalde emotie tot de golf voorbij is. Of ik kies juist voor een stevig rocknummer wat aardend werk en waarop ik spanning kan ontladen. Wat je ook zingt, zingen opent de deur van je innerlijke drugslab: er is steeds meer bewijs dat je door zingen endorfines, serotonine, oxytocine en dopamine aanmaakt, de blije stofjes die een boost geven aan je mood en zorgen dat je je goed voelt over jezelf.
Altijd speelt zingen één of andere rol in mijn heling: als ik zing komt mijn ziel weer online, evenals alle spirituele hulptroepen. Ik weet dat als ik ziek word ik altijd ergens ‘out of tune’ ben geraakt met het leven, met mijn bestemming, met mijn ziel. En is dat niet wat we nu op grote schaal zien in de wereld? Dat we massaal ontstemt zijn? We zijn zo afgedwaald van wie we in essentie zijn, zo los geraakt van onze connectie met de natuur, met elkaar en met het grotere geheel dat het niet anders kan dan dat veel mensen ongelukkig zijn, er oorlog is en we massaal ziek worden.
In de huidige toestand van de wereld kunnen we krachtige tools om de harmonie in en om ons heen te herstellen zoals muziek en mantra’s heel goed gebruiken. Zingen in het algemeen en het zingen van mantra’s, healingsongs of religieuze liederen zoals gospels in het bijzonder zijn daarom een waardevol cadeau dat we onszelf en de wereld kunnen geven. Want als wij met een gestemd body-mindsysteem en met een harmonieus veld rondlopen heeft dat direct effect op de wereld en de mensen om ons heen. Een betere wereld begint bij onszelf”.
Ik heb altijd een beetje achter de schermen van de zichtbare realiteit kunnen kijken. Daarom vond ik de wereld als kind verwarrend: de mensen om mij heen hadden een andere ervaring van de wereld dan ik.
De wereld die wij waarnemen via onze zintuigen is in zekere zin een illusie: we leven in een soep van elektromagnetische signalen die in onze hersenen worden omgezet in beelden, geluiden, sensaties, geuren en smaken. We lopen eigenlijk met een biologische VR-bril op.
Je kunt ons zien als data-verzamelende devices voor de bron, maar ook als een soort van biologische wifi-routers. Als je boos en verdrietig bent zend je andere frequenties uit dan wanneer je blij bent en je je happy voelt.
Het thema “goed versus kwaad” is in de huidige tijd weer helemaal actueel. De oorlog in Oekraïne, hoge elektriciteitsprijzen, de Great Reset, incompetente politici: er is genoeg om ons over op te winden. Als je een kijkje achter de schermen neemt, dan ontdek je dat onze innerlijke reacties op gebeurtenissen zelfs nog belangrijker zijn dan de gebeurtenissen in onze biologische VR-realiteit.
Is je bewustzijn vooral gevuld met emoties met een lagere energetische trillingsfrequenties, zoals angst, boosheid, schaamte, schuld en verlangen, dan ben je niet alleen een voedingsbron voor wezens in andere dimensies (deze emoties gaan namelijk gepaard met een grote uitstoot van energie), maar draag je ook bij aan het kwaad.
“Met Satan wordt een bewustzijnsvorm bedoeld die gedijt op bepaalde frequentiehoogten die resoneren met frequenties die wij uitzenden wanneer we angstig, verdrietig, ziek en gespannen zijn. Deze emoties voeden het als het ware. Het is een kracht die zeer reëel is, uiterst machtig, en deze heeft niets te maken met de duivel uit horrorfilms. Het is een bewustzijnsvorm die overal in ons universum aanwezig is” (citaat Tim Gielen).
Het kwaad is een frequentie, of beter gezegd een bepaalde bandbreedte van frequenties. Als je de map van bewustzijn van David Hawkins ziet kun je je daar een voorstelling van maken (zie foto).
Wees je bewust van welke frequenties je uitzendt, met welke frequenties je je omringt en hoe je reageert op de wereld om je heen. Een opgefokte, boze brave burger die alles volgens het boekje doet verschilt energetisch niks van een opgefokte, boze wappie. Ze denken allebei het goede te doen (en dat de ander het slechte doet) maar ondertussen voeden ze allebei totaal onbewust het kwaad.
Wil je een betere, mooiere wereld richt je aandacht dan naar binnen en houd je ‘vibes’ hoog
‘Wat doe jij om niet zenuwachtig te zijn voor een optreden?” Iedere artiest die ik ontmoette klampte ik aan met mijn prangende vraag in de hoop de gouden tip tegen podiumstress te ontdekken. Waarom leek iedereen zo zelfverzekerd op het podium en geen last te hebben van stress? Wat was hun geheim?
Ik had de eerste talentenshow op tv á la the Voice en X-factor gewonnen. Daarna stond mijn eigen gecomponeerde debuutsingle ‘You” wekenlang bovenaan de hitparade en domineerde bijna een jaar lang de playlists. Mijn single werd goud en ik sleepte zelfs een TMF-award in de wacht voor ‘beste nieuwkomer’.
Ineens zat ik in dezelfde ‘league’ als Marco Borsato, Anouk, Ilse de Lange en andere bekende zangers en zangeressen. Ik trad op bij ieder toonaangevend muziekprogramma op radio- en tv. Ik deelde een kleedkamer met mijn muzikale jeugdhelden en had goede gesprekken met de crème de la crème van de Nederlandse popmuziek bij het buffet achter de coulissen.
Het klinkt als een geweldige droom die uitkwam maar het moment dat ik het podium moest betreden veranderde die droom in een nachtmerrie. Het angstzweet brak mij uit, ik kreeg kluts knieën, mijn hart bonsde in mijn keel, mijn ademhaling kreeg hyperventilatie-achtige trekjes en mijn stem deed niet meer wat ik wilde. Als ik een automobilist was zou ik zeggen dat ik de controle over het stuur kwijtraakte. Ik voelde mij overgeleverd aan de goden en dacht maar aan één ding: ‘wanneer is dit optreden voorbij’.
Ik was eigenlijk wel een beetje verbaasd dat ik ineens zo een last had van podiumstress. Ik was 30 toen ik doorbrak, in mijn beleving al behoorlijk oud. Mijn leven was tot dan toe niet bepaald over rozen gegaan maar het had mij de wijze les ‘What doesn’t kill you makes you stronger’ geleerd. Ik mediteerde al 10 jaar twee maal daags dus ja ik vond mijzelf behoorlijk zen.
Ook muzikaal gezien had ik aardig wat ervaring. Voor ik bekend werd had ik jarenlange podiumervaring opgebouwd: ik trad met bandjes op in kroegen, popzalen, bij feesten en bruiloften. We wonnen zelfs een aantal bandwedstrijden. Ik vond het altijd spannend om op het podium te staan maar 200 á 300 man waren wel te doen. Bovendien voelt optreden met een band als gedeelde smart: gaat het mis, dan heb je het samen verkloot. Ook duurt een optreden met band minstens een paar nummers. Het eerste nummer voelt altijd als een auto die aangeduwd moet worden: je moet even wennen aan het publiek, aan het podium en aan het geluid. Zelfs na een soundcheck, want een gevulde zaal klinkt anders dan een lege zaal. En als het voor het ‘echie’ is gaan drummers ineens harder slaan en draaien gitaristen aan hun volumeknop, dus wég is je lekkere monitorgeluid. Maar als de motor eenmaal op dreef is en de stem warmgedraaid gaat het zingen steeds lekkerder en kunnen moeilijkere nummers aan bod komen.
In die setting wist ik mij altijd prima te redden. Maar toen ik een hit scoorde hoefde ik in de meeste gevallen alleen maar langs te komen voor dat ene nummer. Meestal met alleen een karaokeband, heel soms met gitaristen voor een akoestische versie. Maar laat dat ene nummer nou precies het moeilijkste nummer zijn wat ik had kunnen schrijven: met een paar belachelijk hoge uithalen die je er alleen goed uit krijgt als je flink op stoom bent. Daarnaast: voor 12.000 man in AHOY dat ene liedje zingen terwijl alle schijnwerpers op je gericht zijn, de pers in volle getalen aanwezig is om je performance te recenseren er ook nog eens meer dan een miljoen mensen thuis zitten te kijken is toch echt andere koek dan de 25-jarige bruiloft van Cor en Loes.
Mijn podiumstress drukte mij met de neus op de feiten: blijkbaar was ik niet zo zen als ik dacht. Er waren geen zelfhulpboeken te vinden over dit item en ik kon ook niet online googlen op ‘podiumstress’ om de eenvoudige reden dat google in 2001 nog niet bestond. Dus er zat niks anders op dan op een andere manier aan mijn informatie te komen: het op de man af vragen. Aan artiesten met wie ik een kleedkamer deelde. Met wie ik samen in de make-up zat. Of een in de rij stond voor een buffet.
Ik wilde net als zij relaxed en vol zelfvertrouwen op het podium staan. Genieten in plaats van survivallen. En vooral ook op het podium die 10 zijn die ik in de badkamer was. Ook al zei iedereen na afloop ‘Je was geweldig!’ ik was niet blij. Omdat ik wist dat het beter kon. Voor de perfectionist in mij was dat magere zesje écht niet goed genoeg.
Ik was dus een zangeres met een missie. Het eerste wat ik ontdekte was dat ik niet de enige stresskip was: een vorm van podiumstress hebben is eerder regel dan uitzondering. Het is ook niet per sé iets negatiefs: het houdt je scherp en gefocust. Mijn tweede ontdekking was dat niemand een gezonde coping stijl leek te hebben om met stress te dealen. En wat ik nog opvallender vond: niemand leek daar toen ook echt in geïnteresseerd (gelukkig is dat tegenwoordig anders).
De gouden tips die ik kreeg kwamen ongeveer hier op neer:
“Gewoon een glaasje whiskey drinken voor je het podium op gaat’ zei artiest A.
“Een jointje roken, daar word je zo lekker relaxed van ” was de tip van artiest B.
“Haal een receptje voor betablokkers bij je huisarts: dan kan je hart niet te hard gaan bonzen en houd je je stress onder controle’ zei artiest C. “Hele volksstammen doen dat, vooral violisten in grote orkesten’.
“Ik moet altijd overgeven van de zenuwen voor ik het podium op ga” zei artiest D. “En daarna gooi ik mijn denken plat met een paar glazen wijn, werkt als een trein”.
Ik dronk nooit alcohol, wilde geen drugs gebruiken en al helemaal geen medicijnen slikken. Ik wilde op een gezonde manier mijn podiumstress de baas worden. Ik ging op zoek naar een natuurlijke oplossing en kwam uit bij Bach Rescue Remedy druppels, een rustgevend middeltje gemaakt van bloesems. Ik nam twee druppels onder de tong voor ieder optreden. Niet dat ik van mijn podiumstress af was, maar ik werd er wel meer ontspannen van. Tot ik bij een belangrijk optreden mijn flesje vergeten was. Het voelde alsof de wereld verging. Ik schrok ervan hoe neurotisch afhankelijk ik van dat flesje was geworden. Ook al kun je niet verslaafd raken aan het spul, ik was op zijn minst verslaafd geraakt aan het idéé van de druppels. Ik kon mij ineens levendig voorstellen hoe een junk zich moest voelen als zijn dope op is.
De maat was pas écht vol toen ik ongemerkt een overdosis had genomen. Iets dat niet mogelijk is volgens de bijsluiter. Maar bij mij werkte het toch anders. Op een dag had ik zoveel verschillende optredens gehad, iedere keer 2 druppeltjes onder de tong, dat ik aan het einde van de dag klonk als een zwoele 06-telefoniste. De hoge tonen die zo kenmerkend waren voor mijn nummer, waren verdwenen. Niet alleen mijn stress was gezakt, maar blijkbaar ook mijn strottenhoofd. Mijn tong lag als een gedrogeerd stuk vlees in mijn mond waardoor ik ook nog licht ging slissen. En toen moest ik nog live zingen in een radioprogramma…. Ai….
Blijkbaar was er voor mij geen short cut naar minder podiumstress: mijn zoektocht naar de gouden tip tegen podiumstress begon. Ik startte met een thuisstudie stressmanagement. Het artiestenbestaan bestaat vooral uit wachten, wachten en nog eens wachten: tussen de bedrijven door kon ik mooi studerend de tijd doden. Dat scheelde bovendien vermoeiende gesprekken over koetjes en kalfjes achter de schermen. Met mijn neus in de boeken gaf ik het duidelijke signaal ‘ik ben er even niet niet’ af. En dat vond ik prettig, want voor een optreden zit ik het liefst in mijn eigen bubbel.
Ik vond het onderwerp zó interessant dat mijn zoektocht uitmondde in een nieuwe missie: stresscoach worden. Ik ontdekte namelijk dat stressmanagement in de muziek business zwaar onderbelicht was. Ik werd omringt door artiesten, managers en andere mensen die dagelijks artiesten begeleiden. Van hen kreeg ik waardevolle en interessante tips, maar die waren vooral van het kaliber ‘hoe hoos je het water uit de boot’ in plaats van ‘hoe dicht je het gat in de boot’.
Daarnaast hadden weinigen door hoe ik worstelde met mijn nieuwe bestaan. Door mijn plotselinge succes stond mijn hele leven op zijn kop. Mijn gedragsrepertoire voldeed niet meer en ik moest mijzelf razendsnel opnieuw uitvinden en ontwikkelen. Van iemand die geen nee zei naar iemand die haar grenzen goed aangaf bijvoorbeeld. En dat zorgde weer voor andere problemen, want als je nee verkoopt krijg je ook conflicten die je eerst niet had. En hoe ga je daar dan weer mee om? Stress was dus all over the place; niet alleen op het podium maar ook daarbuiten.
Ik volgde een HBO-opleiding stressmanagement, een NLP-opleiding (Neuro Linguïstisch Programmeren), een opleiding familieopstellingen en volgde verschillende cursussen en workshops. Ik sprak wetenschappers, deed mee aan wetenschappelijke onderzoeken en begon later ook mijn eigen onderzoek te doen in mijn eigen praktijk voor zangles en stemexpressie.
Ik ontdekte dat de belangrijkste oorzaak van podiumstress de mind is. Het woord mind wordt vaak gebruikt als ander woord voor het denken, maar het is méér dan dat. Het omvat ook je gevoelens, je herinneringen (zowel bewust als onbewust), het waarnemen, je bewustzijn. De mind bepaalt hoe we de werkelijkheid waarnemen en hoe we die ervaren. De mind is met één ding heel erg druk bezig: overleven. Als er gevaar dreigt wordt het hele lichaam in een alerte toestand gebracht. Je hart gaat sneller kloppen, je ademhaling versnelt, je gaat hoger door je borst ademen en je spierspanning verhoogt: allemaal factoren die direct van invloed zijn op je stem en zangprestaties. Daarom zijn vocalisten zo ontzettend kwetsbaar voor stress: stress is de grootste saboteur van je zangprestaties, performancekiller numero uno.
Om je stress de baas te worden moet je drie dingen doen:
Weten wat stress is: waardoor ontstaat het, wat doet het met je en hoe herken je het bij jezelf
Ontdekken wat jouw triggers zijn. Een trigger is datgene wat de alarmbellen doet rinkelen, wat een stressreactie in gang zet. Ieder mens is anders: waar jij gestrest van raakt hoeft niet datgene te zijn waar een ander gestrest van raakt.
Je anti-stress-gereedschapkist vullen. Je hebt tools nodig om de alarmbellen van je body-mindsysteem uit te zetten als de zenuwen door je lijf gieren. Leren om je zenuwstelsel te kalmeren is essentieel: met dat bonzende hart, hoge ademhaling en hoge spierspanning kun je namelijk echt niet lekker zingen. Mindmanagement is een ander belangrijk onderdeel. Je gedachten kunnen helpen stress te verminderen, maar ze kunnen ook stress veroorzaken.
Dé gouden tip tegen podiumstress bestaat dus niet. Je stress de baas worden is een ontdekkingstocht naar je zelf. Naar hoe jouw lichaam, je instrument, functioneert en reageert. Wat de impact daarvan is op jouw stem en hoe je daar invloed op uit kunt oefenen.
Het mooie is dat je daar ook buiten het podium om veel profijt van hebt. Het maakt je weerbaarder, het geeft zelfvertrouwen en lef en je wordt vrijer in je denken, voelen en doen. Maar het allergrootste geschenk van deze ontdekkingsreis naar jezelf is misschien wel het magische effect dat het op je stem heeft.
En hoe het nu met mijn podiumstress is? Ik heb een gezonde spanning voor ik het podium op ga, niet meer en niet minder. Ik kan nu meer genieten van optreden dan ik ooit gedaan heb.
Het is jammer dat er niet één tip te geven is tegen stress, maar als anderen straks als gouden tip mijn boek “Zangmagie: zingen zonder stress” noemen is mijn missie die in 2001 begon méér dan geslaagd.
Het boek ‘Zangmagie: zingen zonder stress’ komt op 22-02-2022 uit bij schrijverij Mooi Mens.
Foto: Judith samen met visagist Mari van de Ven na het winnen van het RTL4 programma Your Big Break in 2000
Er is iets magisch met de stem. Er is geen enkel ander wezen op aarde dat zoveel verschillende geluiden kan maken als de mens. We kunnen praten, zingen, huilen, kreunen en nog veel meer. Een baby met honger of een poepluier maakt geluiden om aan de omgeving kenbaar te maken dat er iets mis is en een actie noodzakelijk. Als het ongerief te hoog wordt zet een baby zo een keel op dat het huizen verderop nog te horen is. Onze stem is belangrijk voor onze overleving: zonder gehuil en gejammer had een deel van ons de babytijd waarschijnlijk niet overleefd maar was gestorven van de honger of verdronken in een poepluier.
In vroegere tijden was zingen essentieel voor onze overleving. De kans om niet door ziekte, een ongeluk of geweld om het leven te komen en om een voorspoedig leven te kunnen leiden was afhankelijk van onze relatie met het goddelijke. Zingen, chanten, dansen en muziek maken om de goden en/of god gunstig te stemmen namen een essentiële plek in ons leven in. Het dagelijks leven was doorspekt met muziek: we zongen als we naar de waterpomp of kilometers door het veld naar school liepen, we chanten mantra’s en gebeden, reciteerden met een rozenkrans tussen onze vingers. En mocht je in de vorige eeuw niks met zingen hebben dan kwam je toch iedere zondag in de kerk aan de beurt. En dat is niet voor niets: zingen verbindt en brengt ons in contact met onze hogere natuur (de ziel), God en de krachten in en om ons heen.
Ik ben al jaren gefascineerd door de uitspraak van Nicola Tesla: wie de geheimen van het universum wil kennen moet denken in termen van energie, frequentie en vibratie. Onze stem is alle drie. Met onze stem produceren we geluidsgolven (energie en vibratie) met een bepaalde frequentie (toonhoogte). Geluid ontstaat als er lucht langs onze stemplooien of stembanden stroomt: deze gaan trillen waardoor er klanken ontstaan. We kunnen een heel scala aan frequenties produceren met onze stem. Hoe meer trillingen per seconde, hoe hoger de toon. De toonhoogte wordt weergegeven in hertz: het aantal trillingen ofwel vibraties per seconden. De A van onze Westerse toonladder is bijvoorbeeld 440 trillingen per seconden.
Van verschillende frequenties wordt beweert dat ze effect hebben op onze organen, onze klieren, onze botten, zenuwstelsel, emoties en mind. Het principe van klankheling is hierop gebaseerd. Maar ook al heb je nul verstand van frequenties, je kunt het effect van klank op je lichaam zelf ervaren. Als je klanken maakt met je stem kun je dat op verschillende plekken in het lichaam voelen resoneren of trillen. Als je met een hele lage stem bijvoorbeeld de klinker A zingt, dan kun je dat in je onderlichaam voelen trillen. Als je op een hele hoge toon de medeklinker m zingt, dan voel je dat zoemen bovenin je hoofd. De bekende mantra OM (ofwel AUM) werkt met dit principe.
Met je stem kun je dus vibraties veroorzaken op verschillende plekken van je lichaam. Dit is één van de redenen waarom we de stem kunnen gebruiken om geblokkeerde energie in het lichaam te bevrijden en om harmonie teweeg te brengen op plekken waar incoherentie is. Van oudsher wordt gezondheid wordt gezien als een toestand van coherentie en ziekte als een toestand van incoherentie. Een orkest dat een symfonie ten gehore brengt is coherent: de partijen zijn op elkaar afgestemd, de instrumenten spelen in het hetzelfde ritme en het klinkt harmonieus in de oren. Maar als de dirigent naar het toilet gaat en iedereen een eigen partij in een eigen ritme speelt dan klinkt dat als een chaotische kakafonie aan geluiden: dat is incoherentie. Als je laag in je energie zit, negatieve gedachten hebt, angstig bent of ziek (toestanden van incoherentie) dan kun je je stem op verschillende manieren inzetten om meer coherent te worden. Als gevolg daarvan worden niet alleen je gedachten harmonieuzer en minder negatief, maar het kan ook bijdragen aan heling en gezondheid. Onlangs heeft de 81-jarige zangeres Tina Turner een boek uitgebracht met de titel ‘Geluk staat je goed’. In dat boek vertelt ze dat ze iedere dag chant (het herhalen van bepaalde klanken ofwel een mantra) en dat er perioden in haar leven zijn geweest waarin ze dat iedere dag urenlang deed om de duisternis in haarzelf te verdrijven en in een andere state of mind te komen. Haar innerlijke kracht groeide door het chanten waardoor ze uiteindelijk de moed had om uit een jarenlang huwelijk met emotioneel en fysiek geweld te stappen. Tina had zichzelf dus naar een andere staat van zijn gechant.
Je kunt met je stem ook pijn verlichten. Ik zag ooit in een kinderprogramma op tv een simpel experiment wat uitlegde hoe geluid maken je pijndrempel verlaagd. De testpersoon in kwestie kreeg een elektrische stroom op de huid die steeds sterker werd. De eerste keer onderging ze het experiment zwijgend; de tweede keer maakte ze geluid. Als ze geluid maakte duurde het significant langer voor ze de elektrische schokjes als pijnlijk ging ervaren. Als je geluid maakt zijn pijnlijke dingen dus minder pijnlijk: onze stem is dus ook een natuurlijke pijnstiller. Als ik in de stoel lig bij de tandarts voor een vervelende behandeling maak ik liever geluid dan dat ik een verdoving krijg (geloof me, zelfs met een paar tangen in je mond kun je nog geluid maken). En ook mijn drie kinderen zijn met een hoop vocaal geweld op de wereld gekomen: ik vond kreunen, hummen, neuriën, zingen en schreeuwen heel fijn om pijnlijke weeën op te vangen. Dat de buren mij een aantal huizen verderop konden horen interesseerde mij niet: een minder pijnlijke bevalling vond ik op dat moment belangrijker dan een smetteloze reputatie in de buurt.
Dat zingen angst remmend werkt voelde ik intuïtief aan toen ik een tiener was. Mijn vriendje woonde een paar dorpen verderop en soms fietste ik ’s avonds in de schemering zingend door de weilanden naar huis. Ik vond dat eigenlijk best eng, want verhalen over kinderlokkers en enge mannen die je van je fiets trekken waren ook aan mij niet voorbij gegaan. Door te zingen verdween mijn angst en voelde ik mij een soort van onschendbaar. Alsof ik in een bubbel van licht fietste waardoor de duisternis mij niet kon raken. Zingen in het donker doe ik nog steeds. Ik heb stacaravan in een pikkedonker bos zonder verharde wegen en lantaarnpalen waar ik regelmatig in mijn eentje verblijf met niemand in de buurt. Mensen vragen mij wel eens of ik bang ben, maar zodra ik angst voel opkomen ga ik zingen of chanten. Naast dat ik mijn angst voel wegebben weet ik ook dat chanten van bepaalde mantra’s een beschermend effect heeft.
De stem is een fantastisch instrument om in een andere state of mind te komen. Geluid maken, zingen en chanten opent de deur van de innerlijke apotheek. In die apotheek zijn stofjes te vinden die ons leven beter en prettiger maken. Zo versterkt zingen de werking van het immuunsysteem door de aanmaak van immuunglobuline A. Ook maken we endorfines (lichaamseigen pijnstillers), angstremmers, dopamine (denk aan dope) en oxytocine (hechtingshormoon) aan. Dat moeders zingen voor hun baby is al zo oud als de weg naar Rome: de baby komt tot rust, het versterkt de hechting (oxytocine) en biedt troost aan zowel moeder als kind. Ik merkte dat ik zelf ook altijd heel rustig werd van hummen, neuriën of zingen voor mijn kinderen, vaak ook met een wiegende beweging erbij.
Als je zingt schakel je van je linkerhersenhelft naar je rechterhersenhelft. In je linkerhersenhelft zit je analytische (kritische) denken; in je rechterhersenhelft zit je gevoel van verbinding, van het één zijn met een groter geheel. Het is dan ook heel logisch dat zingen in elke religie een prominente plaats inneemt. Denk aan psalmen, gospels of mantra’s. God of je bron, of hoe je het ook wilt noemen, vind je namelijk niet in je linkerhersenhelft, wel in je rechterhersenhelft.
Eén van de meest boeiende vermogens van de stem vind ik dat je er energie mee kunt verplaatsen. Dit kan omdat het dezelfde materie is: energie is een vibrerende golf met een bepaalde frequentie. Dit geldt ook voor de stem. Ik denk zelf dat de stem het grootste geheim tot heling is dat letterlijk pal onder onze neus ligt te wachten om ontdekt te worden.
“Elke ziekte is een muzikaal probleem; genezing is een muzikale oplossing” – Novalis 1772-1801
We kunnen met onze stem niet alleen de energiestroom in ons lichaam beïnvloeden, maar ook de meer fijnstoffelijke energie in en om ons lichaam. Eileen Mckusic geeft in haar boek Biofieldtuning allerlei voorbeelden van hoe gebeurtenissen en niet geuite emoties energetische blokkades in iemands bioveld, of aura, kunnen veroorzaken. Met stemvorken, maar ook met je stem, kun je die kluwens van gestolde energie lostrillen en oplossen waardoor de energie weer vrijelijk kan stromen.
We hebben van nature een heel scala aan geluiden gekregen om de energie in en om ons heen te kunnen beïnvloeden. Je hoeft geen zanger te zijn om hiermee aan de slag te gaan. Iemand die heel veel werk heeft verricht op dit gebied is de Amerikaan Wayne Perry. In zijn boek Sound Medicine categoriseerd hij de klanken die we kunnen maken als ontspannende geluiden (relaxing sounds), ontladende geluiden (releasing sounds) en helende klanken (regenerative sounds). Ontspannende geluiden zijn bijvoorbeeld gapen en zuchten met geluid, neuriën, aah en ooh zeggen en hummen. Ontladende geluiden zijn geluiden waarbij je genoeg klank produceert om energie in en om je heen te kunnen beïnvloeden. Om met klanken te kunnen ontladen heb je klinkers nodig, voldoende adem en voldoende volume. Hij geeft het voorbeeld dat als iemand een stalen brandkast op je voet laat vallen een klein kreetje van ‘au’ de lading niet dekt maar een enorme brul wel. Helende klanken zijn coherente klanken die je op je lichaam en geest laat inwerken. Hij noemt o.a. boventoon zingen, chanten en mantra’s zingen. Je kunt ook met je stem de frequentie van een stemvorken of klankschaal nadoen en de stem met die bepaalde frequentie laten inwerken op een bepaald deel van het body-mind systeem.
Kortom, de stem is een geweldig instrument: het is een stresskiller, een pijnstiller, je komt er mee in een positieve state of mind, het beschermt, zuivert, heelt en verbindt. En toch is het gebruik van onze stem de laatste decennia schrikbarend afgenomen. We zijn steeds stiller geworden. Ging je vroeger op een camping bij het kampvuur samen liedjes zingen, nu zit iedereen in zijn eigen tent of caravan Netflix te kijken. Als je behoefte hebt aan muziek zet je een koptelefoon op in plaats van dat je zelf een liedje zingt: iedereen heeft zijn eigen Spotify en MP3 lijstje binnen handbereik sinds de smartphone. Zelfs geluiden maken lijken we verleerd. Als ik als zangcoach soms aan iemand vraag om een emotie te tonen, wat letterlijk het toon geven aan een gevoel van frustratie, angst, boosheid of verdriet is, dan is dat soms een heel ding. We vinden onze eigen stem lelijk, zijn bang het niet goed te doen, vinden het een rare opdracht of vreemd om zomaar een geluid te maken.
Maar klank is energie en vibratie en een emotie is dat ook. Als je een emotie observeert dan kun je ervaren dat het letterlijk een golf van energie is die opkomt en weer weggaat. Een golf schijnt maximaal 90 seconden te duren. In plaats van dat we een emotie uiten (waardoor de golfbeweging afgemaakt wordt) rationaliseren we deze en wordt deze ergens geparkeerd. Maar als een emotie niet geuit wordt en de golf dus niet afgemaakt wordt, dan is dat te vergelijken met een golf in de zee die niet kan breken op het strand. Als een golf breekt op het strand spat hij uit elkaar en kan het water weer terugvloeien in de zee. Op dezelfde manier is het zo dat als een emotie niet getoond wordt (letterlijk en figuurlijk) de energie daarvan niet vrij kan komen en niet kan terugvloeien naar ons systeem. In plaats daarvan blijft het als een pakketje gestolde energie ergens in ons lichaam en veld rondhangen, met alle gevolgen van dien: emotionele blokkades, energetische blokkades, vermoeidheid, hoofdpijn etc.
Als je stem weer actief deelneemt aan je leven zal je veel meer geluid gaan maken. Je gaat automatisch je emoties tonen, op het moment zelf of op een gepaster moment later in bijvoorbeeld de auto of een toilet. Niks ontspannener dan walg en braakgeluiden maken, even lekker grommen, schreeuwen of een toepasselijk nummer te zingen waardoor je je spanning kunt ontladen. Ik denk dat het gebruik van de stem en het maken van geluid een missing link is bij sommige psychologische interventies. Niet zelden krijg ik een leerling die komt voor stemexpressie en waarbij ik uit het gebruik van de stem en het lichaam feilloos de issues kan halen waar iemand dacht klaar mee te zijn na therapie. Praten kan dingen een plekje geven maar dat wil niet zeggen dat alle lading en energieblokkades ook gelijk uit het systeem zijn. Door bewust aan de slag te gaan met de stem, de ademhaling en het lichaam (een onlosmakelijke drie-éénheid) kan niet alleen oude zooi definitief uit het systeem verdwijnen, je voorkomt ook de opeenhoping van nieuwe spanning.
Ik zie het als mijn taak om mensen weer geluid te laten maken zodat ze vrijer, heler en gelukkiger zijn, weer in één lijn komen met hun essentie en met wat ze te doen hebben op aarde en meer verbonden zijn met het universum. Zoals ik al zei: de krachten van de stem zijn als een geheim dat pal onder onze neus ligt te wachten om ontdekt te worden. Hoe dieper je in het konijnenhol van de stem en de magie van klank duikt, hoe interessanter en meer mindblowing het wordt.
Zodra de situatie het toelaat wil ik een workshop ‘de stem als instrument voor zelfheling’ geven. Wil je hiervan op de hoogte worden gehouden, stuur dan een mailtje naar judithjobsemusic@gmail.com
Als je aan een klas kleuters vraagt wie zijn stem mooi vindt steekt iedereen vol enthousiasme zijn vinger op. Stel je dezelfde vraag aan een groep volwassenen dan gaan er hooguit een paar vingers omhoog. Hoe kan dat?
Er zijn mensen die hun stem niet mooi vinden en zich er zelfs voor verontschuldigen terwijl er niks bijzonders te ontdekken is wat niet mooi zou kunnen zijn. Oke, er zijn stemmen die minder aantrekkelijk klinken, bijvoorbeeld als een stem erg geknepen, nasaal geluid of schel klinkt. Of als je aan de telefoon niet kan horen of Hennie een man of een vrouw is omdat de persoon in kwestie teveel gerookt heeft. In veel gevallen is er echter objectief niets aan een stem te horen wat vreselijk of lelijk zou moeten zijn maar is er gewoon sprake van overkritisch zijn: jezelf langs een meetlat leggen, vergelijken met anderen en jezelf dan niet goed genoeg vinden (en je stem ook niet). Iets waar we in onze maatschappij erg goed in zijn .
Maar er kan nog iets anders aan de hand zijn: je kunt onbewust weten dat je niet klinkt als je oorspronkelijke zelf. Wat het geluid is van je oorspronkelijke zelf is niet een kwestie van dat je precies op kan noemen van ‘zo hoor ik te klinken’, ‘dit en dit mis ik in mijn stem’ of ‘dit klopt er niet’. Er is ook geen schoonheidsideaal van ‘zo hoort een oorspronkelijk geluid te klinken’. Iedereen is tenslotte anders, ieder vogeltje zingt zoals het gebekt is. Het hoe dichter je bij je oorspronkelijke geluid komt, hoe blijer je wordt van je (zang)stem en hoe kloppender het voelt. Er is dus geen pasklaar antwoord op de vraag wat je oorspronkelijke geluid is. Het is vooral intuitief en er zijn vingerwijzigingen naar te vinden. Zo kun je de zenkoan “Wat was je oorspronkelijke gezicht voordat je ouders geboren waren’ aanpassen naar ‘wat was je oorspronkelijke geluid voordat je ouders geboren waren’. Koans worden in het zenboeddhisme gebruikt om je inzicht te geven in de ware aard van je eigen geest.
Als iemand bij mij voor zangcoaching komt is één van de eerste dingen waar ik naar luister welke frequenties er in het stemgeluid ontbreken of juist te veel zijn. Zoals de ogen de spiegel van je ziel zijn is je stem de spiegel van je persoonlijkheid. Wat je in je leven meemaakt en hoe je ‘bent’ heeft een effect op je stem. Als je bijvoorbeeld veel in je hoofd zit en niet goed gegrond bent, wordt je stem minder vol en missen er lagere frequenties. Als er veel verdriet is in je systeem wordt je stem doffer, terwijl angst en opgejaagdheid je stem juist scheller maken. Niet vanuit je eigen waarheid kunnen leven, niet je goed jezelf kunnen delen met anderen en/of heel erg bezig zijn te voldoen aan de maatstaven van een ander of de maatschappij kan het geluid wat meer geknepen maken. Terwijl als je meer in contact komt met je eigen kern/ziel/bron, je stem helderder wordt. En als je meer geaard, gegrond bent wordt je stem rijker en dieper.
Het leven schept jou: door de dingen die je meemaakt bouw je op verschillende plekken in je lichaam (spier)spanning op of raak je het juist kwijt. Ook heeft ieder zijn eigen energiehuishouding: op bepaalde plekken in het lichaam kan veel energie zitten terwijl op andere plekken weinig energie is. Ik zie relatief veel jonge mensen met een de-energized lichaam dat bijna niet meedoet tijdens het zingen: alle energie lijkt in het hoofd te zitten met een denken dat overuren draait. Je kunt je voorstellen dat het in zo een geval lastig is om krachtig en energiek te klinken. Terwijl het voor types die stijf staan van de adrenaline en bij wie iedere spier gespannen als een snaar lijkt te staan het een uitdaging kan zijn om zacht en subtiel te klinken. Als je op de figuurlijke handrem leeft is het lastiger om met volle teugen de adem te nemen, adem is tenslotte leven, en ook dat heeft effect op je stem. Een gespannen lichaam heeft ook minder resonantieruimte.
Ik luister welke frequenties ontbreken en scan tevens het lichaam: waar zit spanning en waar juist niet, waar zit energie en waar juist niet. Die twee factoren, stemgeluid en lichaam geven aardig accurate informatie over op welke gebieden er gewerkt moet worden om de stem ronder, heler, voller, helderder, subtieler of juist krachtiger te maken. Dat werk zit voor velen verrassend genoeg vaak niet altijd primair in het aanleren van de juiste zangtechnieken, maar in het leren je lichaam in bezit te nemen, durven bewegen, klanken durven maken, niet bang te zijn om fouten te maken. De handrem mag er langzaam af en de overactieve mind mag een welverdiende vakantie nemen. Uiteraard kunnen bepaalde zangtechnieken hierbij ondersteunen; technieken geven immers vertrouwen en houvast en kunnen bijdragen aan een beter lichaamsbesef. Maar voor je heel technisch aan de slag gaat met iemands stem moet het fundament kloppen. Het heeft geen zin om een schilderijtje recht te hangen als de muur nog scheef staat. En je gaat niet je huiskamer schoonmaken en oppimpen als de bouwvakkers nog bezig zijn met muren te plaatsen. Voor alles is een juiste volgorde.
Wil je de volledige capaciteit van je stem ontplooien dan is het niet slechts een kwestie van enkel zangles nemen: het is een levensweg. Zangtechniek en persoonlijke ontwikkeling gaan hand in hand. Denk aan de metafoor van de Porsche en de Opel: wie het eerst over de finish gaat bij het circuit van Zandvoort wordt niet alleen bepaald door het soort auto (techniek) maar ook door wie er achter het stuur zit (persoonlijkheid). Met Max Verstappen aan het stuur zal een oud Opeltje tot hele andere prestaties in staat zijn dan als er een voorzichtige stadsrijder achter het stuur zit.
Dat er een link zit tussen persoonlijkheidsontwikkeling en de stem ontdekte ik tijdens mijn studie. Ik werd opgeleid om veranderingsprocessen van mensen te begeleiden (agogisch werker) en daarbij creatieve middelen te gebruiken. Ik had gekozen voor hoofdvak muziek met het instrument zang. Persoonlijkheidsontwikkeling stond centraal tijdens mijn studie omdat je pas een ander kunt kennen en helpen als je jezelf kent en kunt helpen.
Ik was op het gebied van theorie één van de beste studenten, maar op persoonlijk vlak één van de grootste puinhopen. Ik had op mijn 18e al een fikse levensburnout te pakken. Ik kon niet op volledig meedraaien op school door een geringere belastbaarheid vanwege een chronisch vermoeidheidssyndroom. Ook was ik vaker afwezig door ziekte. Ik kreeg daarvoor strafpunten die ik weer in kon lossen door extra cursussen te volgen op het gebied van persoonlijkheidsontwikkeling. Ook kreeg ik tijdens supervisie de volle laag: ik was te afwachtend, kwam niet goed voor mijzelf op, kon niet omgaan met kritiek en met machtsverhoudingen etc. Ook de zangdocent had een aardige kluif aan mij: de buikademhaling kreeg ik maar niet onder de knie, ik had veel te veel kaakspanning, zong te zachtjes, had een te beperkt bereik en ga zo maar door. Ik was bovendien een bodemloze put voor zangtechnieken: zodra ik buiten stond was ik alles weer vergeten en bleef ik het op mijn eigen manier doen, tot grote frustratie van de docent.
Ik voelde mij aan alle kanten falen en overvraagt door het leven. Uit wanhoop ging ik een meditatiecursus volgen en ontdekte ik de afdeling zelfhulpboeken in de bibliotheek. In no time had ik alle boeken van Wayne Dyer en Deepak Chopra gelezen. En hoewel er niet veel verandering zichtbaar was in mijn uiterlijke leven, waren er aardsverschuivingen op innerlijk gebied. Maar nog verrassender was het dat er kleine wondertjes plaatsvonden op zanggebied. Het kwartje van de buikademhaling viel, mijn kaakspanning verdween, ik kon met meer volume zingen, kreeg een voller stemgeluid en een groter bereik. Ook kon ik ineens improviseren en bleek ik gevoel te hebben voor het schrijven van liedjes. De zangdocent viel van de ene verbazing in de ander en vroeg zich af of ik niet stiekem ergens bijles volgde. De realiteit was dat ik qua zangles niet meer of minder deed dan voorheen. Mijn instrument ging beter functioneren en mijn stem kreeg meer de ruimte naarmate er meer ontspanning kwam, ik beter in mijn lijf kwam te zitten en meer in tune kwam met mijn ware zelf. Ook vielen zangtechnieken ineens in vruchtbare aarde.
Iedere keer dat er op persoonlijk gebied een verschuiving plaatsvond in mijn leven kwam er ook een doorbraak op zanggebied. Ik ontdekte dat dit niet alleen het geval was bij mijzelf maar ook bij de mensen om mij heen en ik zie het ook bij mijn zangleerlingen. Soms kan een meditatiecursus, een bezoek aan de osteopaat, haptonoom of een primair reflextherapeute net zo heilzaam zijn voor je stem als een zangles.
Door je levensloop kan je stem dus veranderen en andere (beperktere) klankkenmerken krijgen of juist rijker en vrijer worden. Het kan zijn dat je (onbewust) aanvoelt dat wat je hoort niet jouw oorspronkelijk stemgeluid is. Er is zowiezo altijd een verschil met hoe je denkt dat je klinkt en hoe je klinkt als je jezelf terug hoort op geluidsopnames. Dit komt omdat je je eigen innerlijke bodyresonantie hoort wat het geluid warmer, voller, rijker en volumineuzer maakt dan wat de toehoorder ervaart. Maar er is niet alleen een subjectief verschil tussen hoe je jezelf waarneemt en hoe je jezelf terug hoort, er IS ook een objectief verschil zijn in hoe je jezelf hoort en hoe een ander jouw geluid ervaart. Ieder trauma en onverwerkte ervaring blijft als incoherente vibratie aanwezig in je aura of bioveld. Het werkt als een filter of juist een versterker van bepaalde frequenties. Dus hoe het geluid bij het vertrek vanuit jou is, kan wel degelijk anders zijn dan hoe het geluid is als het bij de toehoorder aankomt. Het is in de tussentijd door jouw bioveld gereisd en daar kunnen bepaalde frequenties versterkt zijn of juist uitgefilterd. Hoe heler je wordt en hoe minder incoherente vibraties er in je veld zijn, hoe minder vervorming er is van je oorspronkelijke geluid. Ik kom hier later op terug.
Ik krijg wel eens de vraag dat als de stem de spiegel van de persoonlijkheid is, hoe het dan zit met de ziel: deze kan toch ook door de stem heen klinken? Absoluut. Hoe meer jouw ziel achter het stuur zit in jouw leven, hoe meer jouw oorspronkelijke stemgeluid ont-wikkelt en tevoorschijn komt. Je oorspronkelijke stemgeluid heeft alles te maken met je ziel, met je oorspronkelijke zelf, met wie je in essentie bent. Je vervormde en beperkte stemgeluid staat op conto van je persoonlijkheid.
Je persoonlijkheid, je ego, is echter geen slecht iets waar je zo snel mogelijk vanaf moet zien te komen. Integendeel: het is essentieel dat je je persoonlijkheid en ego goed ontwikkelt en stevig je plek en ruimte durft in te nemen. Het maakt je instrument krachtig, geaard en geeft je stem bovendien de benodigde power. Door een instrument dat bij de minste geringste weerstand in de stress of kramp schiet omdat er een overgevoelige, kwetsbare persoonlijkheid achter het stuur zit, kan een ziel niet goed heen werken en is het oorspronkelijke geluid minder hoorbaar.
Ga rustig zitten en stel jezelf de vraag: wat was mijn oorspronkelijke geluid voordat mijn ouders geboren werden? Je hoeft hier geen antwoord op te bedenken: je ziel communiceert immers niet met woorden. Let op wat er in je opkomt: dat kan een beeld zijn, een liedje, een impressie. Wat binnenkomt kan een vingerwijzing zijn naar je oorspronkelijke geluid, maar ook naar iets dat verloren is geraakt of iets dat om heling vraagt.
Dit gebed helpt je je veld te schonen van negatieve energieën en – invloeden, je frequentie te verhogen en om hogere energieën en invloeden aan te trekken. Het helpt je om op je zielspad te blijven en een positieve, harmoniserende invloed te hebben op zowel je eigen lichaam en emotiewereld als op de wereld(en) om je heen.
In de loop van de tijd zijn er wat dingen uit het gebed verdwenen, heb ik er wat aan toegevoegd en er eigen woorden aan gegeven. Ik raad jou aan hetzelfde te doen bij datgene wat bij jou niet resoneert: vervang het door eigen woorden en maak er je eigen versie van. Zodat je het helemaal in je hart kunt ervaren en de kracht en positieve invloed van dit gebed jou ten deel vallen.
Gebed
God, dank U voor mijn leven en levenslessen
Ik vraag u om het hoogste goed voor mijzelf en voor ….. in overeenstemming met mijn/onze zielenwens en zielspad
Ik vraag U om de energie in mijn cellen en in de atomen in en om mij heen te verhogen tot de allerhoogste frequentie van onvoorwaardelijke liefde en licht. En om mij te omringen en doordringen met Uw witgouden licht van de allerhoogste frequentie van onvoorwaardelijke liefde en licht
Stuur alle energie die niet van mij is gewassen in de bron van onvoorwaardelijke liefde en licht retour afzender (3x )
En laat alle energie die van mij is gewassen in de bron van onvoorwaardelijke liefde en licht naar mij terugkeren (3x)
Alle elementalen, elementaren, entiteiten en grillige geesten dienen mijn veld per direct en pertinent te verlaten, NU (3x).
Ik vraag de goddelijke hierarchie en wezens van de allerhoogste frequentie van onvoorwaardelijke liefde en licht uit om door mij heen te werken (3x)
O God, ik ben Uw nederige dienaar. Laat mij uw instrument zijn van onvoorwaardelijke liefde en licht. Laat mij liefde en harmonie brengen in deze wereld en in de onzichtbare werelden om ons heen. En laat mij het Ware, Goede en Schone op aarde vertegenwoordigen. Geef mij de kracht, de wil en het doorzettingsvermogen om dit doen.
Wil je het optimale uit je stem halen, dan moet je niet alleen aan de slag met de stem die uit je mond komt, maar ook met de stem in je hoofd. Je innerlijke stem kanéén van de grootste saboteurs van je zangprestaties zijn.
Je herkent dit vast wel: je wilt eindelijk je droom waarmaken om voor publiek te zingen maar op het moment dat je het podium wilt betreden merkt de stem in je hoofd paniekerig op ‘Je bent echt niet goed genoeg, je gaat gigantisch af’. Of je hebt eindelijk zangles genomen, maar zodra de docent vraagt een stukje te zingen fluistert de stem ‘Je staat voor lul, ze hoort echt wel dat je er eigenlijk niks van kunt’. Of je hebt een gaaf nummer geschreven maar durft het niet meer te laten horen omdat de stem in je hoofd sarcastisch heeft opgemerkt ‘Wie denk je wel niet dat je bent, denk je nou echt dat de wereld op jouw muziek zit te wachten?” De stem in je hoofd doet niet alleen negatief naar jou, maar kan ook erg negatief over anderen doen. “Wat een lelijke broek ‘ , ‘wat een afschuwelijk kapsel’ , wat een irritante stem’.
Als ik iemand coach die niet vrij geluid kan maken, niet vrij durft te bewegen en/of moeite heeft met het experimenteren met de stem dan weet ik dat ik te maken heb met een belangrijke tegenkracht: de stem in iemands hoofd. En dat we eerst met deze stem aan de slag moeten gaan omdat deze de figuurlijke handrem in het systeem aantrekt.
De stem in je hoofd voorziet alles wat je meemaakt en denkt van commentaar op dezelfde manier zoals een sportcommentator een voetbalwedstrijd verslaat. Het is de figuurlijke papagaai op je schouder. En het kan net zo discuzeuren met een andere stem in je hoofd als de twee chagrijnige mannetjes op het balkon in de muppetshow. Laten we eerlijk zijn: de stem in je hoofd is meestal geen gezellig gast. Het is vaak een azijnzeiker, een paniekvoetballer wiens glas half leeg is. Hij heeft de neiging negatief te zijn, de verwachtingen naar beneden bij te stellen en worst case scenario’s te schetsen. Het kan ook echt hele lelijke dingen zeggen en tot de grond toe afbranden: zo erg zelfs, dat je jezelf schaamt en schuldig voelt voor je eigen gedachten. De impact van deze stem is vaak negatief: het maakt je klein, vleugellam, angstig, op je hoede, voedt een negatief zelfbeeld en zorgt ervoor dat je geen risico’s neemt.
Als je ontdekt hoe deze stem je beperkt in het leven, zou je deze stem het liefst per direct de toegang tot je hoofd ontzeggen. Maar helaas is dat niet alleen niet mogelijk, het is ook niet wijs. Want hoe zeer deze stem je ook beperkt en klein houdt, het heeft een positieve intentie: het wil je beschermen tegen afgang, er niet bij horen en sociale uitsluiting. Niet luisteren naar de negatieve dingen die deze stem zegt houd je bovendien nooit lang vol: er komt altijd een moment dat je minder goed in je vel en lager in je energie zit, en dan komt deze stem dubbel zo hard terug om zijn zegje te doen en de pret te bederven. Bovendien, what you resists persists, ofwel, waar je weerstand aan biedt blijft bestaan. De beste manier om met deze stem te dealen is te ontdekken wat deze stem werkelijk is.
Jij bent niet de stem in je hoofd. De stem verschijnt in jouw innerlijke ruimte en doet zich voor als jou, maar jij bent het niet. Neem even de tijd om dit goed tot je door te laten dringen. Ik weet dat het bizar klinkt om iets wat zo intiem in je gedachtenwereld verschijnt als iets vreemds, als niet-eigen te bestempelen: jij bent toch immers degene die de gedachten produceert die bij deze stem horen? Als de stem niet van jou is, wie of wat is die stem dan wel?
De stem is een programma. Je kunt je hersenen zien als een grote opnamerecorder. Alles wat ooit tegen je is gezegd door je ouders, familie, leraren en vrienden, en alles wat je ooit hebt gehoord hebt op de radio, tv of in films is opgeslagen in een grote databank, je geheugen. Op het moment dat je iets ziet, voelt, proeft, ruikt, hoort of denkt komt de stem reflexmatig met een commentaar dat automatisch opplopt uit die grote geheugendatabank. Net zoals een tennisbal uit een oefenmachine schiet zodra je op een knopje drukt. Ofzoals cookies automatisch verschijnen zodra je een website bezoekt. De stem is niet anders dan de output van een razendsnelle calculatie in je hersenen, just neurons firing. Want je hersenen zijn niet alleen een grote opname recorder, het is ook een voorspellingsmachine. En afhankelijk van de uitkomst van de calculatie begint de stem in je hoofd de hakken in het zand te zetten of juist te juichen vanaf de zijlijn.
Want de stem is niet altijd negatief: hij kan ook super positief zijn. Iedereen heeft in zijn eigen hoofd ook een motivator, een positiviteitsstem die je aanmoedigt om het beste uit jezelf te halen, die zegt dat je het kunt en je motiveert om uit je comfortzone te komen en jezelf te overstijgen. Ook deze stem ben jij niet, maar het is in ieder geval een stuk aangenamer om deze stem als sidekick te hebben dan de demotiverende azijnzeiker.
Een toepasselijke naam voor de stem in je hoofd is HET. Je stem HET noemen kan een eerste stap zijn om je uit de greep van deze stem, je eigen programmering, te ontworstelen. Het klinkt tenslotte heel anders als je zegt ‘HET zegt dat ik het niet kan” dan als je zegt “ik vind dat ik het niet kan”. Het klinkt gelijk minder waar en heeft minder impact. En het schept ook ruimte voor de vraag ‘maar wat vind IK’?
Het allerbelangrijkste bewijs dat de stem niet van jou is, is het feit dat je de stem niet uit kunt zetten. Als je ergens de eigenaar van bent, heb je er controle over en kun je iets aan of uitzetten. Als je er geen controle over hebt, als je het niet op je eigen commando aan of uit kunt zetten dan is het niet van jou: dan overkomt het jou. De stem in je hoofd overkomt jou dus jij bent niet de eigenaar, niet de creator. Je kunt hem niet aanzetten, niet uitzetten en je hebt totaal niks te zeggen over wat die stem allemaal gaat zeggen. Wat wel aan jou is, waar je wel controle over hebt is de keuze of je wel of niet naar die stem luistert.
Een ander bewijs dat de stem in je hoofd niet van jou is, is het feit dat je hem kunt waarnemen. Om iets waar te kunnen nemen heb je een subject en een object nodig, een waarnemer en datgene wat waargenomen wordt. Iets kan niet gelijk de waarnemer en dat wat waargenomen wordt zijn. Een kopje of een vaas kunnen zichzelf niet waarnemen. Je merkt de stem in je hoofd op: het is dat wat waargenomen wordt. En wie neemt het waar? Dat ben jij, de waarnemer.
Jij bent dus NIET de stem in je hoofd: zowel niet de negatieve stem als de positieve stem. Het is je onware zelf: een automatisch programma ontstaan door alles wat je hebt meegemaakt en wat als doel heeft om je te beschermen en het leven te vergemakkelijken. Dat is überhaupt de functie van al je programmeringen: zorgen dat het leven makkelijker en overzichtelijker is en dat je beter kunt voortbestaan. Voor die positieve intentie kun je de stem in je hoofd bedanken. Dat is in ieder geval beter dan de stem vervloeken: dan voeg je alleen maar negativiteit toe aan je eigen veld.
Maar wat moet je dan met de stem in je hoofd? Als je ontdekt dat de stem in je hoofd slechts het product is van vurende neuronen, een automatisme, wordt het veel makkelijker om deze stem niet serieus te nemen. Het is niet de alwetende stem van je Ware Zelf, je echte ik, je ziel of hoe je het authentieke deel van jezelf wilt noemen. Zowel de negatieve stem niet als de positieve stem. Het is bij een negatieve stem meestal veel makkelijker om te accepteren dat jij het niet bent en de identificatie ermee te verbreken dan bij een positieve stem. Ik dacht vroeger ten onrechte dat de positieve stem de stem van mijn Ware Zelf, mijn ziel, mijn écht ik was. Maar helaas: ook de positieve stem heeft weinig te doen met Zelf maar daarentegen alles met programmering.
Je niet meer identificeren met de negatieve stem in je hoofd heeft meer voordelen: het kan je bevrijden schaamte, schuldgevoel en een negatief zelfbeeld. Ik weet nog dat ik mij vroeger schuldig voelde als ik bijvoorbeeld over andere mensen dacht ‘wat een varkenspoten” of ‘wat een rotkop” Ik schrok dan van mijn eigen gedachten en voelde mij schuldig dat ik zulke lelijke dingen dacht over onschuldige mensen die ik niet kende. Vervolgens oordeelde ik over mijzelf dat ik eigenlijk een slecht mens was omdat ik zulke lage rioolgedachten had. Ook trok ik ook nog de conclusie dat als ik zo oordeelde over andere mensen, zij vast ook zo streng oordeelden over mij.
Toen ik erachter kwam dat het mijn HET was die door mij heen dacht kon ik mijn zelfoordeel, schuldgevoel en schaamte helemaal loslaten die de negatieve stem bij mij veroorzaakte. Ik kon ook relaxter in het leven staan doordat ik niet meer per sé de positieve stem hoefde te gehoorzamen als zogenaamde boodschapper van mijn Ware Zelf. Veel vocalisten mogen wel wat minder luisteren naar de negatieve stem, maar er zijn er ook voor wie het goed is dat de positieve stem aan de halsband wordt gelegd. Want luisteren naar deze stem kan je ook uitputten en een burnout bezorgen: je kunt ook de slaaf zijn van de positieve stem in je hoofd. Deze kan je als de bondcoach van het schaatsteam opzwepen om de wereld te redden of veroveren en super succesvol te worden, terwijl je ondertussen aan alle kanten over je grenzen heen gaat en zelfs de realiteit uit het oog kunt verliezen.
Ook besefte ik dat als ik al geen controle had over mijn automatische gedachten, anderen dat ook niet hadden over die van hen. Als mijn hoofd grotendeels gevuld is met gedachten die ontstaan door vurende neuronen, dan is dat bij anderen ook zo. En omdat je geen idee hebt wat er door levenservaringen in de blackbox van de ander terecht is gekomen heeft het totaal ook geen zin om je bezig te houden met wat anderen van jou denken. Daar heb je totaal geen controle over. De één is dol op honden doordat hij is opgegroeid met honden. En een ander heeft er een hekel aan omdat hij ooit door een hond gebeten is. De één krijgt kippenvel van een bepaald soort stem, de ander krijgt er juist jeuk van. Toen ik bekend was vond de één mijn stem geweldig en de ander had medelijden met mijn kinderen omdat hun moeder zo een afschuwelijke stem had. Had ik daar ook maar iets aan kunnen veranderen met mijn gedrag? Nee, totaal niks. Oordelen en gedachten zeggen dan ook nooit iets over de ander, maar alles over jezelf en dan met name over je programmering. Inzicht in hoe de stem in je hoofd tot stand komt en hem zien voor wat hij is kan je dus ook bevrijden van je angst voor het oordeel van anderen. Dat oordeel heeft tenslotte toch weinig met jou en alles met de programmering van de ander te maken.
Sinds ik de stemmen in mijn hoofd zie voor wat ze zijn en mijn eigen gedachten niet meer serieus neem is niet alleen het geblaat in mijn hoofd enorm afgenomen, het heeft mij ook vrij gemaakt. Een zenmaster zei ooit ‘merk alles op en vind er niks van”. Dit kun je ook toepassen op de stem in je hoofd: merk alles wat deze zegt op, maar vind er niks van. Zodra je er iets van vindt, start je een gedachtenloep. En overal waar je energie in steekt groeit. Als je geen energie meer steekt aan de stem in je hoofd en deze niet bekrachtigt door er naar te luisteren,er mee in discussie te gaan, noch afschiet of veroordeeld, dan verdwijnt de stem steeds meer naar de achtergrond. Dan gaat de handrem er stukje bij beetje steeds verder af en wordt jij steeds vrijer om te zijn wie je wilt. En met de stem die uit je mond komt te doen wat jij wilt.
Afbeelding uit de documentairereeks ‘Rewire’ van Joe Dispenza (te zien op http://www.gaia.com)
Van waaruit leef en creëer jij? Waar ligt het zwaartepunt: boven de lijn, die dikke vette streep in het midden, of eronder? Dat is de vraag. Dit schema van Joe Dispenza maakt in één oogopslag heel helder. Het is ook heel helder dat het antwoord beter boven de streep kan liggen dan eronder.
Survivalemoties zoals schaamte, schuldgevoel, boosheid, angst, ongerustheid, twijfel, depressie, competitie, twijfel en lust kosten bakken met energie. En dat niet alleen: het is ook dodelijk voor je creativiteit. Tenminste, voor een bepaald soort creativiteit: hele volksstammen worden creatief van bv gebroken harten, boosheid, onrecht etc, Er word een hoop mooie muziek en kunst gemaakt in de diepste wanhoop en op het donkerste uur van de ziel van de artiest. Ik heb zelf ook een periode gehad in mijn leven vol lijden, scheiden en liefdesdrama’s. Een vruchtbare voedingsbodem voor het schrijven van liedjes. Maar ik vroeg mij ook af of ik wel gelukkig kón zijn: zou mijn bron van creativiteit dan niet opdrogen?
Het antwoord is dat dat gevaar erin zit. Ik wist dat als ik uit hetzelfde vaatje wilde blijven tappen, dezelfde vormen wilde maken, ik moest zorgen dat ik niet té gelukkig zou worden. Want als ik dan een periode had waarin ik het leven zich even van een betere kant liet zien, was mijn creativiteit gelijk weg. Dan was de prikkel om te creëren als uitlaadklep weg.
Maar gelukkig er is ook creativiteit aan de andere kant van de lijn. Creativiteit vanuit een andere invloedssfeer die bijdraagt aan waarheid, goedheid en schoonheid. Waarbij je nieuwe informatie binnenkrijgt en jezelf overstijgt. Creativiteit boven de streep is creativiteit vanuit het ‘veld’, vanuit het rijk van de ziel, het goddelijke, de bron (of hoe je het ook wilt noemen). De bijbehorende emoties van boven de streep zijn emoties die je energie geven, verrijken en je bron vullen. Aan de status quo van je emoties kunnen je afleiden uit welk vaatje je tapt: boven of onder de lijn.
Voor de ontwikkeling van mijn eigen methode over een andere manier van kijken naar zingen, zangmagie, is dat het soort inspiratie vanuit het veld essentieel. Ik wil immers nieuwe inzichten ontvangen die nu nodig zijn in de wereld en niet alleen maar in een andere vorm recyclen wat anderen voor mij ook hebben gedaan. Creëren vanuit die ruimte lukt niet als ik afdaal naar onder de streep. Bijvoorbeeld omdat ik ongerust ben over het nieuws, mij opwindt over domme dingen die mensen denken of doen, gefrustreerd ben over van alles en nogwat of mij opwindt over zaken als onrechtvaardigheid in de wereld en zaken, corona en straling (mijn stokpaardje).
Als ik onder de lijn zit vang ik ook van alles op met mijn ultragevoelige sensoren, alleen zit ik dan ingetuned op het verkeerde kanaal: dat van de prins van de wereld, van maya. Dan gaat mijn persoonlijkheid aan de slag met vormen vanuit die invloedsfeer. Dan bouw ik bijvoorbeeld een website tegen één of ander onrecht en ga actievoeren. Het levert vaak iets goeds op, maar aan het eind van de streep is mijn bron leger dan ervoor. Want de survivalemoties die er bij komen kijken zoals frustratie, boosheid, ongerustheid, twijfel, kosten bakken met energie. En aan het eind van een dag onder de streep wil ik niets liever dan op de bank hangen met Netflix en chocola. Het laat mij nooit bruisend van de energie achter en levert mij nooit een rijk gevoel van vrede en gelukszaligheid, van een diepe innerlijke rust een dankbaarheid op. Het weerhoudt mij bovendien om datgene te doen wat ik echt wil doen: mijn zangmagie project afmaken en in de wereld zetten. Na al het gedoe onder de streep heb ik daar geen tijd, energie en zin meer voor. Kom maar op met die afstandsbediening en chips is ook oké als de chocolade op is.
Het schema staat nu op mijn netvlies gebrand en iedere keer vraag ik mijzelf af: zit ik boven of onder de lijn. Toen ik mijn activiteiten onder loep ging nemen kwam ik erachter dat een hoop hun zwaartepunt onder de lijn hadden. Dat ligt niet zozeer in hun aard, maar in de reacties die het bij mij oproept. Als ik in strijd terecht kom, in een bepaald gevecht met mijzelf en de tijd, dan zit ik onder de lijn. Terwijl als ik boven de lijn zit de energie stroomt: dan gaan de dingen moeiteloos, valt mij van alles ‘toe’ (synchroniciteit) en loop ik een soort van op wolkjes, de hele dag door.
Het is niet zo dat ik krampachtig mijn best doe om niet onder de lijn te komen, dat ik vind dat ik boven de lijn MOET blijven. Het is inherent aan het leven dat je af en toe onder de lijn duikt. Situaties komen en gaan. Emoties komen en gaan. De kunst is alleen er niet in te blijven hangen. Om los te laten en terug te veren. Bovendien kun je pas echt je zwaartepunt boven de lijn vinden als je het rondhangen onder de lijn echt spuug en spuugzat bent.
En wauw, wat een energiewinst, inspiratie, helderheid en efficiëntie levert het mij op om mijn zwaartepunt boven de lijn te houden. Het vraagt ook discipline en opmerkzaamheid om boven de lijn te blijven, want oude patronen en triggers blijven aanwezig. Mijn interne Fikkie wil natuurlijk nog steeds Netflix en chocola en is verslaafd aan een dagelijks portie drama, dus het zal iedere verleidingspoging met beide handen aanpakken. Ook kan Fikkie zich ook ongelooflijk opwinden over onrecht en onwetendheid, maar gelukkig is Fikkie niet de baas. Dan lach ik even naar Fikkie, geef ‘em een aai over zijn bol en zeg ‘stil maar, het is al goed’ ….
Er zijn weinig dingen zo heerlijk en bevrijdend als zingen. Iedereen die van zingen houdt kent de voordelen ervan uit eigen ervaring: het geeft energie, is goed voor het immuunsysteem, werkt ontgiftend, en it lifts you up, ofwel het verheft je. Na zingen voel je je een ander mens. Zingen helpt je om emoties een plek te geven, angst te verdrijven, geblokkeerde energie weer te laten stromen en het kan zelfs de atmosfeer in en om je heen transformeren. Zingen is in één woord magisch.
De magische kant van zingen is langzaam naar de achtergrond geraakt: we zijn steeds technischer naar zingen gaan kijken. Dit komt mede doordat de laatste decennia baanbrekend werk is verricht op vocaal gebied. Ons vocale instrument is tot in detail in kaart gebracht en we hebben geweldige tools tot onze beschikking gekregen om meer uit onze stem te halen. Denk aan de CVT techniek, E-still Voice Training, de Lichtenberger methode en meest recent het Nederlandse Universal Voice Systeem. Een goede zangtechniek is nu (gelukkig) voor iedereen toegankelijk.
Maar zingen gaat niet alleen over techniek. Hoeveel zangles je ook hebt gehad, het is geen garantie dat je een geweldige vocalist wordt die het publiek tot tranen beroerd. Net zoals niet in elke voetballer in de F’jes een Ronaldo of Marco van Basten schuilt, zo wordt niet iedereen automatisch na 10.000 zangvlieguren een Pavarotti of een Christina Aquilera. Maar dat hoeft ook niet. Waar wel iedere vocalist naar verlangt is het maximale uit zijn of haar stem te halen, zo vrij mogelijk te zingen en zo diep mogelijk te raken, zowel jezelf als anderen. Hoe heerlijk is het als je ontroert raakt van je eigen stem? Als jij geëmotioneerd raakt van je eigen stem kun je er zeker van zijn dat je anderen ook raakt. Je publiek ontroeren gaat niet over perfecte techniek en perfecte noten, maar vooral over het over kunnen brengen van emoties, anderen op jou mee laten resoneren. Een valse noot op zijn tijd kan heel ontroerend zijn. En hoe fijn zou het zijn als je altijd en overal net zo vrij kunt zingen als onder de douche? Of net zo ongeremd als met teveel wijntjes op in een karaokebar in een vreemd land waar niemand je kent?
Zangmagie is een andere manier van kijken naar zingen en de stem. De stem kan niet los worden gezien van de persoon van wie de stem is: ze zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Zie het als een auto en zijn bestuurder. Stel dat je als coureur een snelle tijd wil afleggen op het circuit van Zandvoort, met welke auto ga je dan beter presteren: een Porsche of een Opel Cadet?
Iedereen opteert gelijk voor de Porsche, maar de vraag of de Porsche daadwerkelijk sneller gaat rijden hangt van meer dingen af dan puur technische zaken zoals PK’s en aerodynamica. De identiteit van de rijder, zijn persoonlijkheid, temperament, issues en angsten zijn mede bepalend voor de prestaties van de auto. Zet iemand met een coureurs-mentaliteit die geen angst heeft om uit de bocht te vliegen en er van geniet om het gaspedaal flink in te trappen in een Opel. En zet een behoedzame stadsrijder, het type dat netjes en voorzichtig binnen de lijntjes kleurt in een Porsche. Het zou zo maar kunnen dat de Opel de Porsche er finaal uitsjeest. Het is tenslotte ook niet zo dat als Max Verstappen een kampioensrit heeft gereden in auto X, de volgende persoon die in auto X stapt dezelfde tijd haalt.
Stel je nou voor dat jouw instrument een Porsche is, maar de handrem staat erop, hoe goed denk je dat je gaat presteren op het racecircuit? Veel vocalisten neigen naar perfectionisme en kunnen behoorlijk neurotisch zijn als het gaat om hun stem. Dit is de figuurlijke handrem. In tegenstelling tot de ziel who doesn’t give a shit en gewoon lekker wil zingen, vrij en als een vogel over de wolken wil zweven en zijn innerlijke rijkdommen wil delen met de wereld. Herken je die twee verschillende stromingen in jezelf en het conflict dat het met zich meebrengt?
Zangmagie gaat niet alleen aan de slag met jouw instrument in de meest brede zin van het woord, maar ook met de bestuurder. Het gaat over de psychologische, energetische en spirituele kant van zingen. Na jarenlang geven van zangcoaching en stemexpressie, waarin ik honderden mensen heb gecoached op het gebied van zingen, heb ik keer op keer weer gezien dat je pas echt het optimale uit je stem kunt halen als je het optimale uit jezelf kunt halen. Iedere keer dat je een stap maakt in je persoonlijke ontwikkeling, verandert er ook iets in je stem: wordt hij vrijer, krijg je meer bereik, komen er frequenties bij en lukt het om met meer gevoel, energie en/of power te zingen.
Een zangmagiër is iemand die én goed weet hoe zijn instrument werkt (zangtechniek), maar die ook Zelf meester is over zijn instrument. Ik schrijf met opzet Zelf met een hoofdletter. Zelf is je ziel, je bron, je hart, je kern of hoe je het ook wilt noemen. Als je zingt vanuit je ziel, vanuit je hart, is er vrijheid, energie, grootsheid, ruimte, bezieling, charisma en gelukzaligheid. De andere zelf met kleine letter is je persoonlijkheid, het setje programmeringen en overtuigingen waarmee je je identificeert en wat primair als doel heeft om je te beschermen. Hans Knibbe geeft de persoonlijkheid de toepasselijke titel ‘ik-kramp’. Als je zingt vanuit je persoonlijkheid is er altijd een zekere mate van ‘kramp’ in het spel. Je instrument verkrampt, je energie blokkeert, je licht dooft (daar gaat je charisma), de handrem gaat erop en de coureursmind maakt plek voor de voorzichtige stadsrijder. Want o wee als je gezichtsverlies lijdt, als je voor aap staat, als andere mensen denken dat je jezelf geweldig vindt…
Wanneer is zangmagie iets voor jou?
Als je meer uit jezelf en je stem wilt halen
Als je vanuit je hart/ziel wilt zingen
Als je meer impact wilt hebben met je stem
Als je op zoek bent naar die magic touch, het vermogen te raken en te ontroeren met je stem
Als je vastloopt en/of gen vooruitgang merkt in je stemontwikkeling
Als je alles al gezien en gedaan hebt op zanggebied maar nog steeds het idee hebt dat er nog meer uit je stem te halen is. Of als je nieuwsgierig bent naar of dat zo is
Als je toe bent aan nieuwe uitdagingen op zanggebied
Als je zonder stress wilt zingen
Als je zangcoach bent en meer tools wilt hebben om leerlingen die vastlopen in hun vocale ontwikkeling te begeleiden
Als het woord zangmagiër resoneert en je er meer over wilt weten.
Dus fasten your seatbelt en ga mee op avontuur naar je ongekende vocale mogelijkheden….
Als er een pil zou bestaan die dezelfde positieve effecten heeft als zingen zou iedereen eraan verslaafd zijn. Van zingen word je blij, het herstelt de verbinding met jezelf en de wereld om je heen en maakt je vrij. De roep om te zingen komt van diep van binnen. Wie er gehoor aan geeft heeft een kans zichzelf te bevrijden van negativiteit, duisternis en een overactief denken.
De tranen stroomden over mijn wangen de eerste keer dat ik het gedicht caged bird van Maya Angelou las. Tranen van ontroering en herkenning: “His wings are clipped and his feet are tied so he opens his throat to sing’.
But a bird that stalks
down his narrow cage
can seldom see through
his bars of rage
his wings are clipped and
his feet are tied
so he opens his throat to sing.
De gekooide vogel. Jarenlang heb ik mij zo gevoeld. Toen ik 16 was hadden een wereld vol disfunctionele volwassenen en jarenlange pesterijen van leeftijdsgenootjes diepe wonden in mijn ziel achtergelaten. Ik voelde mij onderaan de pikorde staan en was ervan overtuigd dat er iets heel erg mis met mij was. Ik probeerde zo onzichtbaar mogelijk door het leven te laveren. Altijd bang om op te vallen en nageroepen of uitgelachen te worden. Om geraakt te worden door de giftige pijlen van kritische woorden of minachtende blikken. Er was één ding dat mij uit de kramp van het dagelijks leven kon halen. Waarin mijn mind die als een sonar de omgeving continu afscande op gevaar tot rust kon komen. En waar ik het contact met mijn bron kon ervaren: zingen.
De gekooide vogel toen ik 16 was
Onderzoekers hebben aangetoond dat zingen het dopamineniveau in de hersenen verhoogt. Dopamine is een genotsstofje dat je een plezierig gevoel geeft. Van zingen word je blij. Bovendien switch je als je zingt van je linkerhersenhelft naar je rechterhersenhelft. In je linkerhersenhelft zit je analytische (en kritische) denken; in je rechterhersenhelft zit je gevoel van verbinding, van het één zijn met een groter geheel. Het is dan ook heel logisch dat zingen in elke religie een prominente plaats inneemt. Denk aan psalmen, gospels of mantra’s. God of je bron, of hoe je het ook wilt noemen, vind je namelijk niet in je linkerhersenhelft, wel in je rechterhersenhelft.
Maar zingen doet meer: het werkt angstremmend, kan je opbeuren als je verdrietig bent en het kan je empoweren wanneer je je zwak voelt. Er zijn heel veel mooie popsongs waarmee je jezelf naar een andere state of mind kunt zingen. Die je kunnen helpen bij het verwerken van emoties. Zoveel mooie eigenschappen van iets wat je zelf kunt doen, zingen. Een pil die zoveel positieve effecten heeft zal de farmaceutische industrie nooit uitvinden. En als ze dat wel zou doen zou iedereen eraan verslaafd zijn.
Zingen, het opent de deur van je hart en van je kooi. Adele, Kelly Clarkson en Ed Sheeran: ze hebben zich allemaal een weg uit de ellende gezongen.
The caged bird sings
with a fearful trill
of things unknown
but longed for still
and his tune is heard
on the distant hill
for the caged bird
sings of freedom.
Gekooide vogels. Als ik kijk naar mijn zangleerlingen, naar de spanning in hun lichaam, de starheid in bewegen en de ademhaling herken ik in velen van hen een gekooide vogel. Om de stem te bevrijden en het volledige potentieel daarvan tot ontwikkeling te brengen moet een vogel zijn kooi durven verlaten. Zodat de fearfull trill langzaam ruimte kan maken voor het eigen geluid dat opwelt vanuit de diepste diepten van je wezen. Wie op les gaat heeft een net iets grotere hang naar vrijheid en zelfexpressie dan de angst groot is. Als je zingt worden de tralies van de kooi langzaamaan steeds poreuzer. Kan het zonlicht steeds verder doordringen. En brokkelt de kooi stapje voor stapje steeds verder af. Het laat je een vleugje ervaren van vrijheid die als een briesje langs je wangen strijkt. En doet het verlangen naar meer groeien. Tot de vogel vol vertrouwen door het luchtruim scheert en de wereld ziet als zijn podium. Niet bang om te zingen zoals het gebekt is en zijn eigen lied ten gehore te brengen.
A free bird leaps
on the back of the wind
and floats downstream
till the current ends
and dips his wing
in the orange sun rays
and dares to claim the sky.
Vlieguren maken daar draait het om. Dus zing als je niet lekker in je velt zit. Als het leven even tegen zit. Zing als je angstig bent. Zing als je het idee hebt dat je een te grote to-do-list hebt. Zing als je pijn hebt. Zing als de duisternis je overvalt. Zing als je wanhopig bent en geen uitweg ziet. Als je zingt verschaf je je ziel een opening om je binnenwereld te verlichten. En je te hulp te schieten met inspiratie, ingevingen en juiste gedachten. Je innerlijke apotheek zal je ondersteunen met de aanmaak van fijne stofjes. Dus wat er ook gebeurt: zing!
“Vandaag is het een dag om gewoon te zingen. Hoe het ook uitpakt – doe de dingen er ook uitzien momenteel of hoe zwaarmoedig je ego ook mag zijn – zing gewoon! Zingen activeert jouw spirit in je lichaam en laat haar van daaruit naar buiten weerklinken. Hoe meer je zingt, des te meer komt je spirit tevoorschijn en laat ze haar magie horen. Zing gewoon de hele dag door. Zorg ervoor dat je ego jouw lied niet doet verstommen. Wanneer je zingt wek je de engelen en haal je hen jouw leven binnen. Als je in een lied je stem verheft, geef je je over aan de ziel. Je opent je hart – en ook dat van anderen. Schenk geen aandacht aan of je wel of niet zuiver zingt. Een zingend hart is een gelukkig hart – en ene helend hart. De wereld heeft vandaag je lied nodig”. Sonia Choquette
Giftige communicatie is communiceren op een manier die een relatie schade doet, vaak op een hele subtiele manier. Giftige communicatiemethoden zijn de ander foutmaken, gelijk willen hebben, diskwalificeren, jezelf rechtvaardigen en non-verbale gifpijlen afvuren. Giftige communicatie is als een sluipgif: de relationele atmosfeer wordt steeds toxischer en de afstand tussen jou en de ander steeds groter. Giftige communicatie kent geen winnaars alleen verliezers. Het gaat ten koste van intimiteit, geluk, creativiteit en zelfexpressie. Maar er is ook een way-out. Zelfs de meest toxische atmosfeer kan gezuiverd worden en voor dood achtergelaten relaties kunnen weer opbloeien als het gif uit de communicatie wordt gehaald
“Ieder probleem is een communicatieprobleem’ zei Hein Heijen, psycholoog en o.a. oprichter van de Academie voor gedragskennis tijdens de les. Dat was in 2001. Ik vond dat toen een nogal grote uitspraak. Twee echtscheidingen en twee kinderen die de middelbare school hebben doorlopen verder weet ik dat hij gelijk heeft. Ik heb relaties op de klippen zien lopen van mensen die een perfecte match waren. De spanning in leuke gezinnen zo hoog op zien lopen dat het relationeel een puinhoop werd toen de kinderen pubers werden. Waardevolle vriendschappen na jaren stuk zien lopen. En mensen met de beste intenties en honger naar contact eenzaam zien eindigen. In al deze situaties was communicatie het keywoord, of beter gezegd giftige communicatie.
Giftige communicatie
Wat is giftige communicatie? Giftige communicatie is communiceren op een manier die de relatie schade doet, vaak op een hele subtiele manier. Het is een soort van sluipgif: het zorgt ervoor dat de relationele atmosfeer langzaam vergiftigt, steeds negatiever wordt. Iedereen weet dat woorden pijn kunnen doen. Als iemand je openlijk voor klootzak uitscheldt of bij de minste of geringste onbenulligheid een woedeaanval krijgt, dan is het heel helder dat dat de relatie ondermijnt. Giftige communicatie daarentegen is dusdanig subtiel, dat veel mensen niet eens in de gaten hebben dat er sprake is van giftige communicatie. Voor velen is het een normale manier van communiceren en ze hebben er geen notie van dat ze daarmee hun eigen relaties en geluk ondermijnen.
5 manieren van giftig communiceren
1. De ander foutmaken
De ander foutmaken kan op vele manieren. .Je kunt met grote ogen en een verbaasde toon in je stem tegen de ander zeggen: ‘Dat valt me echt heel erg tegen van je, hoe heb je dat nou kunnen doen?.’ Of met een verwijtende toon ‘Waarom heb je dat nog niet gedaan, ik had je wel hoger ingeschat.’ Je kunt iemand voor lul zetten op een feestje door een fout zogenaamd met een grapje groot uit te meten in gezelschap. Of een zeer oncharmante foto van je vriendin op facebook zetten. Zogenaamd lollig bedoelt, maar de ander schaamt zich rot.
De ander foutmaken is een hele subtiele manier van manipulatie. Het doel is te zorgen dat de ander zich schuldig voelt, schaamt of zich heel klein voelt. Op korte termijn werkt het misschien prima om je punt te maken of je zin te krijgen, maar op langere termijn werkt het ondermijnend. Een primaire fysieke reactie op foutmaken is verkramping. Ongeluk voelt als een verkramping, geluk daarentegen als een expansie. Als iemand je vaak genoeg laat verkrampen dan ga je contact met de ander associëren met je niet prettig voelen, met ongelukkig zijn. Niemand wil lang in de buurt zijn van iemand die je continue laat verkrampen, die je het gevoel geeft dat je een oen bent die het nooit goed genoeg kan doen. Je kunt er een schildje tegen opbouwen of denktrucjes aanleren om jezelf snel uit de verkramping te krijgen, de ander ontlopen of het gevecht aangaan. Maar uiteindelijk is er maar één grote verliezer: de intimiteit. De ander foutmaken schept afstand. Je wilt jezelf kunnen zijn bij de ander en fouten maken hoort daarbij.
2, Diskwalificeren
Diskwalificeren is een hele effectieve methode om de ander buitenspel te zetten. Je hoeft wat iemand denkt of voelt niet serieus te nemen als je hem bestempelt als te jong, te onervaren, te dom. Er zijn 1001 redenen om iemand te diskwalificeren. Van haarkleur, IQ en sexe tot aan geloof en ras. In het dagelijks leven diskwalificeren we elkaar massaal. Degene die diskwalificeert plaatst zichzelf boven de ander. Diskwalificeren is een prima manier om de communicatiedeur voor iemands neus dicht te smijten, om niks te hoeven met de kritiek of de zorg van de ander. Het maakt je een soort van onaantastbaar. Degene die gediskwalificeerd wordt voelt zich daarentegen niet gehoord en/of niet serieus genomen. Gelijkwaardigheid en elkaar serieus nemen zijn belangrijke voorwaarden voor een goede communicatie.
Diskwalificeren kan heel subtiel. Ik had een vriendin die 5 jaar ouder was dan ik. Ik keek dan ook altijd een beetje tegen haar op. Toen deze vriendin zelfdestructief gedrag begon te vertonen en ik dat heel voorzichtig ter sprake probeerde te brengen, kreeg ik van haar standaard te horen dat ik het niet goed zag, maar dat ik daar natuurlijk niks aan kon doen omdat ik een stuk jonger was en nog niet zoveel levenservaring had. Einde discussie. Het voelde heel neerbuigend als ze zo tegen mij sprak. Uiteindelijk heeft deze vriendschap niet standgehouden omdat het gevoel van gelijkwaardigheid en openheid iedere keer dat ik gediskwalificeerd werd verder afbrokkelde.
3. Jezelf rechtvaardigen
Stel je maakt een fout. Je bent erg gestrest en let daardoor niet helemaal goed op als je de was doet. En je ziet niet dat je je partners dure witte lievelingsbroek in de wasmachine doet terwijl er nog een rood shirt in de trommel ligt. Waardoor de broek barbie-roze uit de was komt. Het lijkt heel logisch om dan tegen je partner te zeggen dat je niet goed hebt opgelet en dat het je spijt. Maar niet zelden is dat niet wat er gebeurt. Als je partner na het ontdekken van de barbie-roze broek met rollende ogen en sisgeluiden op je afkomt en je in een tirade ontzettend foutmaakt, heb je grote kans dat je jezelf gaat verdedigen en dus rechtvaardigen. Bijvoorbeeld door de je partner te verwijten dat je het zo druk hebt omdat je te hard moet werken voor die nieuwe f@#King auto die hij zo graag wilt. En dat je daardoor te overspannen bent om goed op te letten.
Maar ook als de ander niet de aanval inzet kan het zijn dat je jezelf rechtvaardigt en je je schuld niet helemaal neemt. Omdat er niks zo oncomfortabel is als een gevoel van schuld of schaamte: dat gevoel willen we koste wat het kost uit de weg gaan.
Fouten maken is niet erg. Wel is het belangrijk dat een fout erkent wordt eventueel met een bijbehorende sorry. Geen verhalen eromheen. Niet jezelf rechtvaardigen of de schuld deels in een ander zijn schoenen schuiven om gezichtsverlies te verminderen. Door te erkennen maak je het compleet en kan de kwestie uit het relatieveld. Maar als je je fout rechtvaardigt en niet volledig toe-eigent, dan blijft het als een open file op de computer in het relatieveld aanwezig. En dan kan het zijn dat je partner je na 10 jaar in een ruzie nog steeds met de barbie-rozebroek om de oren slaat. Niet genomen fouten blijven als negatieve energie in het relatieveld rondhangen.
4. Gelijk hebben
Je kent ze wel, mensen die hoe dan ook hun gelijk willen halen. En je het liefst nog even inwrijven hoe gelijk ze wel niet hebben (ofwel, hoe ongelijk jij hebt). Als het gelijk over duidelijk verifieerbare zaken gaat zoals de uitslag van een voetbalwedstrijd of de prijs van wasmiddel bij de Albert Hein, is het meestal niet zo een punt als de één gelijk heeft en de ander dus ongelijk. Het wordt pas een probleem als het over moeilijker te checken zaken gaat zoals wanneer twee verschillende waarheden op elkaar botsen. Bijvoorbeeld als je ruzie krijgt over wie wanneer wat zei en de ander daar een andere versie van heeft. Of als het gaat om een afspraak die door beiden anders is geïnterpreteerd.
Als je hier uren over gaat discuzeuren, dan komt er waarschijnlijk een winnaar uit de bus. Meestal is dat degene die het beste kan argumenteren en de ander verbaal verslaat in de ring. Maar als er een winnaar is, moet er ook een verliezer zijn. En dat is precies het probleem. Want niet alleen blijft de verliezer in zijn hart soms toch overtuigt van zijn eigen gelijk, de kans dat het verlies gepaard gaat met boosheid, wrok, verdriet of zich niet gehoord voelen is levensgroot aanwezig. En dat schept afstand. Waardoor de winnaar uiteindelijk toch een beetje verliezer wordt. Je hebt je gelijk gekregen, maar je bent een stuk intimiteit en liefde kwijtgeraakt.
Discuzeuren om gelijk in moeilijk te verifiëren zaken kan de atmosfeer in een relatie behoorlijk vergiftigen. Niet alleen kan het de gemoederen behoorlijk verhitten, ook doe je er vaak nog een schepje bovenop om je punt te maken. Waarbij er niet zelden in het heetst van de strijd kwetsende dingen uit je mond rollen.
Het is goed om te weten dat er nog een andere optie is dan gelijk hebben. Als je merkt dat een discussie niet leidt tot meer helderheid en het klaren van de lucht, maar de verwarring en puinzooi alleen maar toenemen, kun je ook met elkaar afspreken to agree to disagree. Dat is een mooie afspraak om het strijdtoneel samen te kunnen verlaten en je relatieveld niet verder te vervuilen met oeverloze discussies.
Er is ook nog een andere optie. Je kent vast wel de uitspraak, wil je je geluk of je gelijk. De meest krachtige zin ooit in het kader van het laten werken van relaties hoorde ik tijdens het Landmark Forum: You have to give up your right to be right even when your right. Je moet je recht om gelijk te hebben op kunnen geven, zelfs als je gelijk hebt. Hoe krachtig deze zin is, daar kom je pas achter als je het toe gaat passen. Het gaat over kunnen buigen voor de situatie, kunnen loslaten, je verlies kunnen nemen, zelfs als het onredelijk is. Omdat je de relatie met de ander belangrijker vindt dan verbeten vechten om eer, principekwesties, geld of spullen.
5. Nonverbale gifpijlen
Een diepe zucht, rollende ogen, een tssss of een klak met de tong. Het zijn hele effectieve manieren om op een non-verbale manier een gifpijl op de ander af te sturen door blijk te geven van je ergernis of erger nog, walging. Of even onderdrukt proesten om te laten zien dat je iets belachelijk vindt.
Voor veel mensen behoren deze non-verbale gifpijlen bij hun dagelijkse manier van communiceren. Ze snappen niet dat een ander zich hierdoor gekwetst of afgewezen kan voelen en vinden dat de ander zich maar een beetje moet ‘harden’. Maar juist dat harden is iets wat averechts werkt als het gaat om intimiteit. Liefde gedijt in een open, zachte atmosfeer.
Het kostenplaatje
Waarom is het zo belangrijk om giftige communicatie te tackelen? Omdat er alleen maar verliezers zijn. Zeker, het levert iets op: je krijgt je gelijk, voorkomt gezichtsverlies en krijgt misschien voor elkaar dat de ander binnen jouw denkkaders gaat leven en gewenst(er) gedrag gaat vertonen. Maar op lange termijn vergiftigt het de relationele atmosfeer en schept het afstand. Stel dat jij degene bent die giftig communiceert. Hoe goed je intenties ook zijn, hoe veel je ook voor de ander doet en over hebt, uiteindelijk verlies je steeds meer terrein in het leven van de ander. Uit angst voor een gif-injectie gaat de ander steeds meer op zijn tenen lopen. Hij laat waarschijnlijk niet meer het achterste puntje van zijn tong zien uit angst gekwetst te worden. Contact met jou kan steeds meer gaan voelen als een energydrain. Vroeg of laat gaat de ander je ontlopen of zich tegen je verzetten en niet zelden worden banden op een laag pitje gezet of zelfs verbroken. Giftige communicatie gaat ten koste van intimiteit, geluk, creativiteit en zelfexpressie.
Geweldloos communiceren
Misschien ken je iemand in je omgeving die giftig communiceert of ben jij degene die dat doet. Weten dat je het doet is stap één. Maar door te weten hoe het niet moet, weet je nog niet automatisch hoe het wel moet. Als de ander in jouw ogen een fout maakt, hoe breng je het dan ter sprake zonder de ander fout te maken en zonder zuchtend geïrriteerd met je ogen te rollen? Marshall B. Rosenberg heeft daar met zijn methode Geweldloze communicatie een antwoord op. Hij geeft kant en klare tips hoe je geweldloos kunt communiceren. Een andere methode is de Gordonmethode, die vooral heel effectief is bij verstoorde ouder-kindrelaties.
Zelfs de meest toxische atmosfeer kan gezuiverd worden en voor dood achtergelaten relaties kunnen weer opbloeien als het gif uit de communicatie wordt gehaald. Als je leert hoe je geweldloos en respectvol met elkaar kunt communiceren.
Een mind die van de hak op de tak springt, de aandacht over meerdere activiteiten verdeelt en continue op zoek is naar prikkels en afleiding. Zoals tientallen keren per dag je mobiel checken, appen tijdens het tv-kijken en surfen op internet en tegelijk een gesprek voeren. Wij westerlingen zijn trots op deze state of mind: we vinden dat we super goed kunnen multi-tasken en roemen ons snelle denken dat altijd als een hond op een bot op allerlei kwesties aan het kluiven is. Zelfs al zitten we stil in een stoel, van binnen wervelt het denken op volle toeren: zelden is er een moment van stilte in onze bovenkamer.
Wat wij zien als een normaal werkende mind is volgens boeddhisten en hindoeïsten juist een zieke, ongezond werkende mind. Een koortsachtige en verstrooide toestand van het denken wordt door Patanjali viksepa genoemd. Patanjali was een Indiase geleerde en filosoof uit de 2e eeuw voor Christus, die aan de wieg stond van yoga. Een koortsachtig denken is volgens hem de bron van allerlei lijden. Ook veroorzaakt het verkramping en verstijving in het lichaam en heeft het verlies van vitaliteit en gezondheid tot gevolg. Een gezonde mind is stil als een rimpelloos, spiegelend meer. Het springt niet als een slingeraap van de ene gedachte naar de andere, wat voor ons juist de normaalste zaak van de wereld is.
De 5 wervelingen van de geest (vrittis)
Zoals kringen op het wateroppervlak ontstaan als je een steen in het water gooit, zo zorgt iedere gedachte voor een rimpeling in onze denkstof, chitta. Deze wervelingen in het denken, deze rimpelingen op het ‘wateroppervlak’ van het bewustzijn noemt Patanjali vrittis. Je gedachten zijn altijd te labelen als één van de 5 vrittis. De inhoud kan ook een combinatie zijn van verschillende vrittis. Het is interessant om te observeren voor welke vrittis jouw mind een voorkeur heeft.
PRAMANA: zoeken naar bewijs.
De mind is altijd op zoek naar bewijs. Het twijfelt altijd aan alles en is op zoek naar bewijs. Naar of het klopt wat er gezegd, geschreven of geconcludeerd is. Het is altijd aan het argumenteren en discussiëren. Het bewijs kan een directe waarneming zijn: je weet bijvoorbeeld dat je je in Amsterdam bevindt doordat je het bordje ‘Amsterdam’ zag en je water ziet met grachtenpanden. Je kunt ook feiten met elkaar combineren, bijvoorbeeld als je een auto met een deuk erin en zwarte strepen op de witte lak geparkeerd zien staan naast een zwarte lantaarnpaal die duidelijk geramd is. Bewijs wordt ook op internet en in andere geschreven media gezocht. Het denken heeft de neiging wat op papier of op internet staat voor waar aan te nemen zonder het waarheidsgehalte verder te toetsen.
VIPARYAYA: onjuiste kennis of illusie
De mind heeft de neiging om een eigen verhaal te maken. Stel je ziet mensen met elkaar praten en jouw kant op kijken. Grote kans dat je de conclusie trekt dat het gesprek over jou ging en dat je deze conclusie voor waar aanneemt. Toch hoeft dat niet zo te zijn: er is tenslotte geen enkel bewijs dat jouw conclusie klopt. Pas als je naar de mensen toe gaat en vraagt of ze over jou aan het praten waren en je krijgt een bevestigend antwoord, dan weet je dat het klopt. Maar in de meeste gevallen toetsen we onze eigen conclusies niet: wij denken als snel dat wat wij denken over mensen en situaties klopt. Deze tendens van eigen waarheidsvinding wordt viparyaya ofwel illusie genoemd. Viparyaya begint altijd met een trigger in de buitenwereld die vervolgens tot processen in de binnenwereld leidt met een subjectieve output.
VIKALPA: dromen/fantaseren
De mind heeft een enorme hang naar dagdromen en fantaseren. Er zijn twee soorten fantasieën: prettige fantasieën en onprettige fantasieën. Je zorgen maken en angstige gedachten hebben is niks anders dan een onprettige fantasie.
NIDRA: slaap
SMRTI: geheugen.
De mind heeft de neiging om telkens herinneringen aan voorbije gebeurtenissen op te laten ploppen in het bewustzijn. Het kan bijvoorbeeld zijn dat een wit hondje de herinnering oproept dat je vroeger met je oma de hond uitliet. Of dat je bij het ruiken van geroosterd vlees een herinnering krijgt van BBQ’en vroeger op de camping. Ook kunnen herinneringen zonder trigger uit de buitenwereld in je bewustzijn verschijnen.
Geen vrijheid
Als je denken zich in een toestand van viksepa bevindt, ben je er geen meester over maar ben je zijn slaaf. Op dit level is het onmogelijk aan je eigen programmering te ontsnappen. Je zit helemaal verankert op het wereldse toneel, vastgeklonken in de matrix. Je mind is puur een speelbal van alle informatie die er ooit in ingestopt, bewust of onbewust. De mind registreert namelijk alles: het geheugen (smrti) is één grote taperecorder die alles registreert en opneemt wat je meemaakt, zelf de kleinste details waar je je niet bewust van bent. Dus alles wat je ooit gezien, gehoord, geproefd, gevoeld en geroken is vastgelegd: dit is het materiaal waarmee je ‘computer’, je mind rekent. Het is niet moeilijk te bedenken dat op dit level van denken geen enkele wijsheid, intuitie, creativiteit, hogere kennis of dieper weten te vinden is.
Als de wervelingen van de geest tot bedaren komen en de mind wordt als een rimpelloos spiegelend meer, wordt de bandbreedte van je mind groter: je neemt meer waar en er is ruimte voor intuitie, creativiteit en wijsheid. Zolang je innerlijke ruimte echter wordt gevuld en beheerst door de automatische stroom gedachten ben je niet vrij.
Poortwachter
Hoe kom je nu uit deze koortsachtige toestand van denken? Eénpuntigheid van denken is volgens Patanjali de remedie. Eenpuntigheid is het tegenovergestelde van de slingeraap-status quo: in plaats van een versnipperde aandacht richt je je aandacht op één punt. Dat kan een geluid zijn, een voorwerp, een mantra, maar ook gewoon je aandacht laten rusten in het hier-en-nu.
Van slingeraap naar eenpuntigheid begint met poortwachter zijn van je gedachten. Bewaak de inhoud van je bewustzijn. Zodra je merkt dat je een gedachte hebt, stap dan uit de inhoud door de gedachte te labelen als één van de vrittis. Breng je aandacht vervolgens weer terug naar het hier-en-nu ofwel de observatormodus, wat een gedachtenloze toestand is.
Deze simpele techniek werk super effectief. Gedachten zijn namelijk een soort van draaikolken of zwarte gaten die je aandacht kapen: je wordt erin opgezogen zoals een sok in een stofzuigerslang. Door een gedachte te denken laad je hem op met energie en maak je hem krachtiger. Op het moment dat je een gedachte labelt, stap je uit de inhoud ervan. Je stopt ook met het opladen van een gedachte. Hoe vaker je een gedachte denkt en hoe langer je een gedachte denkt, hoe krachtiger deze gedachtevorm wordt. En hoe meer deze gedachtevorm aanwezig is in je energieveld, klaar om je aandacht te kapen. En hoe moeilijker het wordt om de gedachte los te laten.
Je verzetten tegen gedachten werkt averechts. Als je een gedachte wegduwt of probeert te blokken voeg je er juist energie aan toe. Iets labelen als negatief zorgt voor een gevoel van afstoting, wat een krachtige energie is waarmee je de gedachte juist oplaadt. Het liefdevol ontvangen van iedere gedachten, uit de inhoud stappen door te labelen en vervolgens je aandacht weer naar het hier en nu terugbrengen is de beste remedie.
Wat levert het je op?
Wat levert het poortwachter zijn van je gedachten je op?
☆Als je uit de inhoud van gedachten blijft, zullen gedachtenvormen vanzelf ontladen en uiteindelijk door gebrek aan aandacht en energie uit elkaar vallen. Alles wat aandacht krijgt groeit, en alles wat geen aandacht krijgt zal verdwijnen. Langzaamaan zal je minder gedachten krijgen en zullen gedachten minder lang en minder storend aanwezig zijn in je bewustzijn. Het zal steeds stiller van binnen worden.
☆Als alle modificaties van het denken stilgezet worden, dan kom je in contact met je zelf. Alles wat door ons hoofd spookt aan gedachten en alle stemmetjes in ons hoofd hebben niks met ons zelf te maken: het is enkel je programmering. ‘Just neurons firing.
☆Als er rust en ruimte komt en je mind niet continue als een slingeraap van de ene gedachte naar de andere springt, ontstaat de mogelijkheid om voorbij je programmering te komen. Als je denkt wat je altijd hebt gedacht, zul je je voelen zoals je je altijd hebt gevoeld, zul je doen wat je altijd hebt gedaan en zul krijgen wat je altijd hebt gekregen. Door je gedachten te labelen en weer terug te keren naar het hier en nu ontstaat er ruimte. In deze ruimte kun je je bewust worden van de gektes van je eigen mind en programmering. Je zal daardoor anders gaan reageren en iets anders creëren. Ook loslaten wordt makkelijker.
☆De biochemische fabriek van je lichaam kan tot rust komen. Want alle fantasieën, illusies, herinneringen en het zoeken naar bewijs laten de chemische fabriek van je lichaam overuren maken. Door met je gedachten matchende stofjes aan te maken waardoor je je blij, verdrietig, boos of juist angstig voelt. Je binnenwereld zal rustiger en stabieler worden als je niet meer telkens opgezweept of overspoeld door een stroom verlammende, verkrampende of juist activerende energie in gang gezet door gedachten. Het zal je ook een betere gezondheid opleveren: aan een verkrampt en verstijft lichaam, ligt een verkrampt en verstijft denken ten grondslag. Het is ook niet vreemd dat zoveel mensen met een burn-out kampen: zittend op een stoel kun je met je mind je biochemie behoorlijk ophitsen en uitputten.
☆Je meditatie zal verdiepen. Als je minder gedachten hebt en je biochemie rustiger is, heb je minder tot rust te brengen voor je in een diepe meditatieve stilte kunt zakken.
☆En last but not least: als je je eigen mind niet meer serieus neemt, zul je die van een ander al helemaal niet meer serieus nemen. Wat een vrijheid als je niet meer bezig hoeft te zijn met wat anderen van je denken. Of sterker nog: met wat je van jezelf vindt. Meningen zijn absoluut niet meer boeiend: het zijn enkel ‘neurons firing’.
Twintig jaar geleden schreef ik een tekst toen mijn leven er niet rooskleurig uit zag. Deze week vond ik de tekst terug en was verbaasd: twintig jaar later lijkt de inhoud van deze tekst mijn leven als een onzichtbare hand gestuurd te hebben.
Als ik het heb over geluk krijg ik wel eens de opmerking ‘Jij hebt makkelijk praten’. Geluk lijkt mij toe te lachen: ik ben gelukkig getrouwd, was ooit een succesvolle zangeres was met een top-40 hit en heb nu een goedlopende zangpraktijk.
Maar dat was niet altijd zo. Onderstaande tekst heb ik geschreven vijf dagen na mijn 28-ste verjaardag. Ik was een alleenstaande bijstandsmoeder met een zoontje van een half jaar. Ik bevond mij in een uitzichtloze situatie en de toekomst was hoogst onzeker. In de ogen van velen was ik een nobody: ik had in mijn eentje een kind op de wereld gezet en teerde op de zak van de maatschappij.
Dat ik gestudeerd had, talenten had en vooral veel liefde in mijn hart leek weinigen te interesseren: als je geen duidelijke waarde toevoegt in deze maatschappij voel je je al snel waardeloos. Maar met wat voor een vooroordelen ik ook geconfronteerd werd, ik wist diep van binnen dat het anders zat. Zowel voor mijn zoontje als voor mijzelf schreef ik daarom deze tekst.
Jij bent een mooi en uniek wezen
gewoon omdat je bestaat
Je bent het waard om van gehouden te worden
ongeacht wat je denkt of doet, slaagt of faalt
maar gewoon omdat jij jij bent, een kind van de zon, drager van licht
Geluk is niet een onbereikbaar iets of een voorrecht
het is je natuurlijke staat, je geboorterecht
Als nare dingen op je pad komen, hoe onbegrijpelijk en wreed ze ook lijken
bedenk dan dat het mogelijkheden zijn om te groeien en van te leren
laat die ervaringen je niet tot last zijn, maar draag ze mee als bagage
Als angst je in de greep houdt
bedenk dan dat het enige wat je met angst voorkomt
je eigen geluk en groei is
want een mens die geen risico’s durft te nemen
en die niet durft te falen
zal nooit een stap verder komen
Het leven is niet iets dat je overkomt
maar een stuk waarvan je zelf de regie in handen hebt
de enige die ervoor kan zorgen dat je gelukkig wordt
en dat andere je met respect behandelen ben je zelf
Alleen als je van jezelf houdt en jezelf neemt zoals je bent
zullen anderen dat ook doen
Een mens die van zichzelf houdt zorgt goed voor zichzelf
want als je echt van jezelf houd, hou je van je lichaam
en maak je het niet kapot met alcohol, drugs of slechte voeding
Het is de tempel van de ziel
een aardse manifestatie van God
en je wilt toch niet dat Hij in een vuilnisbelt moet wonen?
Luister naar de stem van je hart
ook jij krijgt de innerlijke leiding
om te worden wie je bent en de mogelijkheden te ontplooien die je bij je geboorte hebt meegekregen
en je natuurlijke staat van geluk te beleven
Bevrijd jezelf van de stoorzenders die je beletten jouw innerlijke stem te horen
zoals haat, negatieve mensen, laag zelfbeeld, slechte ervaringen, opvoeding, zelfverwijt
en ook jij zal naar buiten uitstralen wat je bent: een mooi en uniek wezen.
Judith Jobse, 24 – 02- 1998
Bovenstaande tekst schreef ik vanuit het weten dat onze gedachten de werkelijkheid scheppen. Dat er een geestelijke wet bestaat die maakt dat je wordt waartoe je jezelf de opdracht geeft. Mits je natuurlijk gelooft en vooral ook doorvoelt wat volgens jou de waarheid over jezelf is.
Die wijsheid had ik niet van mijzelf, maar van de in 1981 overleden Dr. Joseph Murphy. Zijn boek ‘De weg naar een rijker leven’ trok mijn aandacht toen ik in 1997 door de bibliotheek liep. Hoogzwanger, met een gebroken hart en met amper voldoende middelen om de uitzet voor mijn baby bij elkaar te sprokkelen. De titel had een enorme aantrekkingskracht op mij: een rijker leven, ja graag. Want mijn leven was op dat moment absoluut niet wat ik voor mijzelf in gedachten had gehad, waarover ik gedroomd had. En de baby in mijn buik gunde ik meer dan een leven op bijstandsniveau in een klein tweekamerflatje….
Lang voor The Secret een hit werd en Willem de Ridder met zijn handboek Spiegelogie kwam (allebei zeker de moeite waard om te lezen) schreef Joseph Murphy al dat je je eigen lot vormt, kneedt en schept door de manier waarop je denkt. Gedachten zijn in veel gevallen geen onschuldige wolkjes die voorbij drijven zonder een spoor achter te laten. Gedachten hebben wel degelijk impact doordat ze vorm, structuur en substantie hebben, alleen in een andere geestelijke dimensie. In feite zijn ze even concreet als bijvoorbeeld je hand of hart.
Denkbeelden en gedachten worden door middel van herhaling, geloof en hoopvolle verwachting in je onderbewustzijn gegrift. Alles wat je in je onderbewustzijn grift zal gestalte krijgen in de werkelijkheid in de vorm van ervaringen, omstandigheden, gebeurtenissen. Daarom is het belangrijk de gedachtenstroom in je mind te bewaken. Er een poortwachter neer te zetten die de kwaliteit van je gedachten bewaakt en voorkomt dat negativiteit zich er kan nestelen. En moet je de grafeerpen van je gedachten en gevoelens bewust ter hand nemen.
Ik heb het gedaan door bovenstaande tekst te schrijven en in mijn onderbewuste te programmeren. Iedere keer las ik de tekst opnieuw, net zo lang totdat iedere cel in mijn lichaam mee resoneerde en ervan overtuigd was dat het klopte. Dat voelde soms als het drillen van een groep muitende tieners omdat er ook nog een andere werkelijkheid in mijn onderbewuste circuleerde (en waarvan mijn status quo in 1998 het resultaat was). Namelijk dat ik niet veel waard was en dat het nooit wat zou worden met mij.
De tekst ben ik kwijtgeraakt en nu in 2018, 20 jaar later, vond ik hem weer terug. In een oud schriftje dat ik bewaard had. Ik vind het heel bijzonder om te ontdekken dat in de twintig jaar die volgenden na het schrijven van de tekst duidelijk de blauwdruk van deze tekst te herkennen is in mijn leven. Dankjewel dr. Murphy voor de inspiratie en wijsheid.
Zingen: voor veel mensen voelt het laten horen van je eigen stem kwetsbaar en intiem. De stem is een faculteit die zich grotendeels aan onze emotionele controle onttrekt. En dat vindt ons ego, die altijd bezig is met looking good en vermijden dat je een modderfiguur slaat, erg vervelend. We willen anderen er dolgraag van overtuigen dat we capabel, succesvol en aantrekkelijk zijn. Maar er komt een moment dat je je eigen toneelspel zat bent. Jouw ego je geluk en intimiteit juist in de weg staat. Dan wordt het tijd om je ego de deur uit te zingen. Waarom zingen? Omdat zingen een ingang is naar het hier-en-nu, de egoloze zone. En de stem onze zwakke plek als het gaat om looking good.
Zingen, zo natuurlijk als het voor kleine kinderen is, zo een big deal is het voor grote mensen. Velen vinden het heel intiem en kwetsbaar om hun stem te laten horen. En kwetsbaar zijn doen we liever niet. Althans, niet en publiek. Ik durf te wedden dat als je 10 mensen de keuze geeft naakt met een zak over het hoofd een rondje door de stad rennen of een liedje zingen voor publiek, het merendeel kiest voor naakt een rondje rennen. Want je stem is zo ongeveer het enige wat zich in alle naaktheid laat horen voor wat het is. Waarin je weinig kunt maskeren en verbergen en wat zich grotendeels aan onze emotionele controle onttrekt. Ben je verdrietig, geïrriteerd, gestrest, nerveus of juist heel blij: het toont zich in je stem.
Looking good
Een faculteit die zich slecht laat controleren en bedwingen is iets waar ons ego als de dood voor is. Want één van de belangrijkste bezigheden van het ego is looking good: anderen ervan overtuigingen dat we capabel, succesvol en aantrekkelijk zijn. Dat we alles onder controle hebben. Het ego doet er dan ook alles aan om te vermijden dat we een modderfiguur slaan, ofwel looking bad. Ons hele leven zijn we bezig met het hooghouden van een beeld van onszelf, niet alleen naar anderen, maar vooral ook naar onszelf. Ons huis, carrière, auto, gezinsleden, vrienden, vakanties: het moet allemaal in dat plaatje passen.
Zwakke plek
En dan is er de stem. Die zich niet laat dwingen. Speelt het spelletje niet mee, zeker niet zingend en als er emoties in het spel zijn. Dit komt doordat de nervus vagus, de langste en krachtigste zenuw van ons lichaam die van onze hersenen naar de organen in de borst en in de buik loopt, verbonden is met onze stemplooien. Onze stem is een indicator van onze gemoedstoestand. Het lichaam kan liegen, maar in stressvolle omstandigheden kan de stem dat niet. Je kunt dus nog zo alles onder controle denken te hebben: als de zenuwen door je keel gieren, dan hoor je dat. Je kunt nog zo een pokerface opzetten, als je verdrietig of geraakt bent, dan druipt het van je stem af: brok in de keel, geknepen geluid, heesheid, stotteren. Je kan zoveel gevoel en liefde uitspreken, maar als het niet vanuit het hart komt dan klinkt de zachtheid niet door in je stem. De stem is onze zwakke plek als het gaat om looking good: het kan ons genadeloos door de mand doen vallen.
Mind
En dan nog het hele ding van zuiver zingen en goed kunnen kunnen zingen: zodra iemand zijn mond opendoet en gaat zingen, springt de oordelende functie van de mind aan, zoals de vlam van een gasboiler zodra de warmwaterkraan open gaat. We vinden er van alles van als een ander gaat zingen. Lelijk, vals, onzuiver, niet goed overgebracht, tenenkrommend slecht, het raakt niet. In een gunstig geval oogst je waardering, maar de kans is groot dat je zangkwaliteiten gefileerd worden.
Spotlights
En het houdt niet op bij onze stem: het is een nationale sport om degene die in de spotlights gaat staan te beoordelen. Al onze frustraties, kleinzieligheden en jaloersheden krijgen vrij spel en worden geprojecteerd op degene in de spotlights of op het podium. Dingen die je niet geacht wordt en publiek te zeggen over de buurvrouw, je baas of een familielid, mag je over hen vrijelijk uitstorten. En omdat we allemaal weten dat het zo werkt (omdat we er allemaal aan meedoen) kijken we héél goed uit om onszelf in het middelpunt van belangstelling te zetten, zéker zingend. Uit angst voor de stem in het hoofd van de ander, uit angst weggehoond te worden of een slecht figuur te slaan. Jezelf in het middelpunt plaatsen staat voor velen gelijk aan jezelf voor de leeuwen gooien. Het is dan ook niet zo vreemd dat het laten van je stem als doodeng ervaren kan worden.
Niks mis met het ego
Op zich is er niks mis met het ego en looking good. Sterker nog, het is belangrijk om een sterk ego op te bouwen voor je het de deur uit kunt zingen. Die stap kun je niet overslaan. Een sterk ego hebben we nodig om ons leven op te bouwen en kansen te creëren. Ik zal het illustreren met een voorbeeld uit mijn eigen leven. Als kind had ik niks met looking good. Ik merkte op dat grote mensen zich anders voordeden dan ze waren. Dat ze een masker droegen. Ik snapte het niet: waarom jezelf anders voordoen dan je bent? Om indruk te maken op anderen? Wat is er mis met wie je bent? Of met hoe je je voelt? Ik zag het nut van al dat toneelspel niet in en bleef liever bij mijzelf. De tol die ik moest betalen voor de weigering om mij anders voor te doen dan ik was was hoog: ik werd gepest omdat ik anders was. De door mij felbegeerde hoofdrol in de groep 8 musical ging aan mij voorbij naar iemand die in mijn ogen niet kon zingen. Bij gym werd ik altijd als laatste gekozen. En ik was niemands favoriete vriendin, leerling, nichtje of kleinkind.
Waardeloos
Door mijn onwil (en misschien ook wel onvermogen) mij aan te passen en het toneelspel mee te spelen kreeg ik weinig bevestiging. Uiteindelijk trok ik dan ook de conclusie dat ik niet echt de moeite waard was. En die conclusie werd continue bevestigd door situaties in het leven. Zo kreeg ik op mijn 29ste bij een gesprek met een platenmaatschappij te horen dat ik onverkoopbaar was omdat ik te oud en te lelijk was (over dat gesprek heeft degene die mee was een hilarisch blog geschreven met de naam ‘De Tiet; ) Een aantal maanden na mijn platenmaatschappij-fiasco had ik een auditie voor Joop van den Ende. Omdat ik gewoon heel graag een keer één van mijn eigen geschreven liedjes op tv wilde laten horen. Ik ging totaal zonder verwachtingen naar de auditie omdat ik toch als wist dat ik onverkoopbaar, te oud en te lelijk was. Ik had daarom niet eens de moeite gedaan mij leuk aan te kleden of op te maken. Want het ging tenslotte om de muziek. Waarom wordt van een zangeres verwacht dat ze eruit ziet als een fotomodel, terwijl niemand de eis aan een fotomodel stelt dat ze moet kunnen zingen? Belachelijk vond ik het. Als ze niet door mijn muziek heen konden luisteren, dan maar niet.
Glitter and glamour
De auditielocatie was gevuld met strak in het pak zittende mannen en opgedofte glitter-and-glamour vrouwen. Vaak in gezelschap van een nerveuze manager. Ik wist gelijk ‘dit wordt helemaal niks’. De vragen die ik tijdens de intake kreeg ondersteunden mijn gut-feeling. Vragen als ‘Zou je je haar kort laten knippen en zwart laten verven als wij dat van je eisen?’ Nee natuurlijk niet! ‘Zou je het zien zitten om je nummer aan een danceproducer te geven en die de vrije hand te geven er iets heel anders van te maken?’ No way! Ik ging naar huis en wist zeker: ik was al bij de intake afgeserveerd.
Hopeloos geval
Mijn verbazing was des te groter toen dat niet het geval bleek te zijn. Misschien wel juist omdat ik zo een hopeloos geval leek en er daardoor veel eer te behalen viel. Dus ineens was ik deelnemer aan het RTL4-programma Your Big Break, de voorloper van talentenshows als The Voice, Idols en The x-factor, en kreeg ik de kans mijn nummer aan de wereld te laten horen. Er moest veel werk verricht worden om mij tv-waardig te maken. Ik kreeg een make-over van topvisagist Mari van de Ven. Ik kreeg een sessie bij een coach die mij leerde meer zelfvertrouwen uit te stralen. Muzikaal werd ik gekoppeld aan producer en artiest Humprey Campbell.
Onzichtbaar
Vlak voor mijn eerste TV-performance ging ik eten in de kantine van Joop van de Ende. Ik had net een make-over gekregen van Mari van de Ven en had prachtige kleren aan. Ik herkende mijzelf niet meer, zo mooi zag ik eruit. Ik zal nooit vergeten wat er toen gebeurde. Ik liep door de gang en mensen draaiden hun hoofd naar mij om. Een man in de lift glimlachte naar mij. Een vrouw hield de deur voor mij open. Mensen die totaal out of my league waren knoopten een praatje met mij aan. Een groepje mannen in de kantine deden een sjanspoging. Ineens viel bij mij het kwartje wat de fun was van aan het meedoen aan het Grote Toneelspel, aan het Circus. Er gaan letterlijk en figuurlijk deuren voor je open. Deuren die niet opengaan als je onzichtbaar bent, als je je aan de middenmoot aanpast, als je als een grijze muis door het leven hobbelt.
Video: Your Big Break: van grijze muis tot podiumdiva
Strings en push-up BH’s
Ik won de talentenshow en kreeg als prijs een platencontract. Driekwart jaar later kwam mijn nummer op single uit en stond in no time bovenaan de hitparade. Ik kreeg een persoonlijke manager die mij de regels van het spel moest leren, want ik moest daar flink in bijgespijkerd worden. Ze stond hoofdschuddend voor mijn kast waarin alleen maar comfortabele onderbroeken tot aan mijn oksels, bergschoenen, tuinbroeken en oversized shirts te de vinden waren. Er werd budget vrijgemaakt om mijn kledingkast opnieuw te vullen. Ik leerde op kleine hakken lopen en strings en push-up BH’s dragen. Ik kreeg hairextensions en leerde mijzelf opmaken. Ook moest ik leren om als artiest binnen te komen en niet als mijzelf. De eerste paar optredens werd mijn persoonlijk manager met haar charisma en goede kledingsmaak nog wel eens voor mij aangezien. En ik met mijn haar in een staartje en een comfortabele regenjas voor haar. Dat moest veranderen.
Zandbak
De lol en zin van je rol met verve meespelen in het Grote Circus werd mij steeds helderder. Ik vond het leuk dat ik een ander effect had op mensen dan daarvoor. Ineens lagen de kansen voor het oprapen. Had iedereen met mij op school of in de zandbak gezeten. Waren mensen trots op mij die mijn daarvoor nooit een blik waardig hadden gegund. Had ik massa’s vrienden en kennissen en meer uitnodigingen voor feestjes en verjaardagen dan ik dagen in de week had. Ik kon mij dan ook helemaal voorstellen dat succesvol zijn en looking good voor velen zwaar verslavend is.
Dienstweigeraar
Hoewel ik het prima vond om aan de oppervlakte het spel mee te spelen, dieper dan de opervlakte ging het niet. Ik kon mij nooit helemaal identificeren met de rol van de succesvolle Judith. Daarvoor was ik te lang een dienstweigeraar geweest. En stond de observatormodus te veel aan doordat ik sinds mijn studententijd dagelijks mediteerde. Het was mij heel helder dat mijn nieuwe contacten vooral geïnteresseerd waren in de succesvolle Judith. Ze hadden een beeld van wie ik was en hadden daar een relatie mee, in plaats van dat ze echt contact hadden met en geïnteresseerd leken te zijn in wie ik was: met mijn angsten, gektes en gedachtenwereld. Dat voelde eenzaam. Ik had ook heel goed in de gaten dat ik een statussymbool was geworden en door anderen gebruikt werd om hun status en succes te bevestigen. Gezien worden met succesvolle mensen is heel belangrijk voor veel succesvolle (en vooral ook minder succesvolle) mensen.
Identificatie
Om mij heen zag ik steeds meer voorbeelden van dat succes en looking good een kiem van ongeluk in zich meedragen. Om te laten zien dat we succesvol, aantrekkelijk en capabel zijn omringen we ons met huizen, auto’s, spullen en mensen die die boodschap ondersteunen. Ook onze carrière en gezinsleden kunnen voor dat doel worden ingezet. Hoe meer je je identificeert met je rol en gaat geloven in het beeld dat je van jezelf hebt gecreëerd hebt, hoe meer je er slaaf van wordt. Hoe kwetsbaarder je wordt. Hoe meer je op je hoede bent voor fouten en situaties die de huidige status quo en het zorgvuldig gecreëerde beeld over jezelf kunnen aantasten. Hoe meer je op je tenen moet lopen. Voor je het weet is je succes en de geweldige beeldvorming over je zelf op een dag je eigen geschapen gevangenis geworden.
Onvermijdelijkheid
Er komt altijd een tijd dat het moeilijk wordt om het beeld over jezelf hoog te houden. Bij wie gaat het nou niet mis in het leven? Vroeger of later raakt iedereen wel een keer baan, huis, gezondheid, partner of geloofwaardigheid kwijt. Dat is de onvermijdelijkheid van het bestaan. Voor alles is een komen of gaan. Als je zelfbeeld en je gevoel van geluk aan je buitenkantje en prestaties gekoppeld zijn, dan zul je er alles aan doen om te proberen het beeld van jezelf hoog te houden. En dat kan je heel veel inspanning, tijd en geld kosten. Ook komt er een moment dat je winning formula ofwel het gedragsrepertoire waarmee je oorspronkelijk je successen behaalde, tegen je gaat werken (vaak in intieme situaties).
Eenzaamheid
Eén van de prijskaartjes van het looking good van ons ego is eenzaamheid. In het minst erge geval voel je je eenzaam omdat je weet dat mensen niet weten wie je echt bent. En dat ze zich relateren met een beeld, met verwachtingen van jou, maar niet met wie je daadwerkelijk bent. Eén gradatie verder voel je je een bedrieger, een oplichter die weet dat het allemaal niet is wat het lijkt en doe je angstvallig je best om niet door de mand te vallen. In het ergste geval, dat van totale identificatie, geloof je zo in de rol die je speelt dat als er iets mis gaat je dat ziet als persoonlijk falen. Dat is zo een ramp dat je er alles aan zal doen om te voorkomen dat het misgaat omdat je geluksgevoel direct aan je buitenkantje en prestaties gekoppeld zijn. Hoeveel vrijheid heb je dan in het leven? Hoe authentiek kun je dan nog zijn? Hoe kwetsbaar ben je dan?
Impact
Na een tijdje het spel te hebben meegespeeld maakte ik de balans op: was ik er gelukkiger van geworden dat ik succesvol was en goed het spel in het Grote Circus mee kon spelen? Het had een aantal positieve veranderingen in mijn leven teweeggebracht en ik had leuke en waardevolle ervaringen opgedaan. Maar in mijn hart was ik gelukkiger voor mijn succes. Toen er minder verwachtingen waren, ik vrijer was in mijn doen en laten en mijn relaties authentieker. Ik zei mijn muziek carrière aan de top gedag: dan maar minder good looking, minder geld en minder succes, maar meer tijd voor mijn kinderen, meer vrijheid en meer rust in mijn leven. Ik bleef wel muziek maken en optreden. Ik had er zowaar plezier in gekregen om het spel te spelen, mits op kleinere schaal: enkel rondom het podium. Niet meer in mijn gehele leven: als ik in de auto naar huis zat, mocht de onzin weer afgelopen zijn.
Moe van looking good
Maar zelfs dat, een aantal uren looking good voor een optreden ging mij steeds zwaarder vallen. Als artiest wordt er van je verwacht dat je er spik en span uitziet. Als je in de twintig of dertig bent is dat geen probleem, maar als je zoals ik een 45-plusser bent wordt dat steeds lastiger. Ik heb geen zin in kunstgrepen zoals hairextensions en botoxbehandelingen om aan de verwachtingen te kunnen blijven voldoen. Of zoveel make-up op te moeten smeren dat ik op een wassen beeld lijk. Ook speelt energiebeheer een steeds belangrijkere rol: de tijd dat ik met energie kon smijten is voorbij. Als ik iets doe moet ik er voldoende energie van krijgen. Van zingen krijg ik altijd energie, maar mijzelf oppompen voor een optreden en het bijbehorende keurslijf aantrekken kost mij meer energie dan het zingen zelf mij oplevert. Dat dat zo was kwam ik vooral achter toen ik mantra’s ging zingen.
Mantra’s
Mantra’s zijn woorden of zinnen, meestal in de oeroude taal Sanskriet. Mantra’s kunnen gereciteerd of gezongen worden. (Meer over het zingen van mantra’s kun je lezen in mijn blog ‘Mantrazingen is hot’) Het zingen van mantra’s is totaal anders dan het zingen van popliedjes of opera. Het is compleet voorbij looking good. Het is zingen van binnenuit. Het gaat om de ervaring en niet om hoe het eruit ziet. Performance speelt geen enkele rol. Hoe goed of slecht je het doet, er niemand die applaus geeft (tussen de nummers door is er stilte) of commentaar geeft. Er is totaal geen meetlat. Het is nergens mee te vergelijken. Zelfs de nummers hebben geen vaste duur of tempo. In het begin moest ik daar heel erg aan wennen: had ik de neiging toch te gaan performen. Maar toen ik eenmaal door had dat helemaal nergens op sloeg en alles losliet, gebeurde er iets nieuws. Alhoewel, nieuws, eerder iets heel ouds….
Magie van zingen
Als het ego niet meer bezig is met looking good of het vermijden van looking bad, kan het denken tot rust komen. Als geen enkel zintuig meer bezig is met wat het effect is op het publiek, kan de intuïtie het overnemen. En dan gebeurt er iets magisch…. Je kunt helemaal opgaan in de muziek, één worden met de klanken. Je lost erin op en bent niet meer aan het zingen maar wordt gezongen. Er is geen klein ikje meer en je wordt één met het grotere geheel. En onderschat niet het effect van de eeuwenoude klanken van mantra’s: al zingend kom je in het hier-en-nu terecht wat een mindloze zone is. Waar geen ego is, alleen ziel. Welkom thuis.
Bevrijdend
Zingen van mantra’s kan heel bevrijdend zijn als je je eigen keurslijf en looking good zat bent. Als je alle ruimte wil ervaren om je stem te laten klinken, tot expressie te brengen. Weer thuis te komen bij jezelf. Er zijn geen andere mensen die er iets van vinden: iedereen is met zijn eigen ervaring bezig. Het kan zijn dat je daardoor geconfronteerd wordt met je eigen overactieve mind die aan het vergelijken is, etiketjes plakken en oordelen. Want die aparte ambiance, de hypnotiserende oosterse klanken en die types die zich helemaal mee laten voeren door de muziek daar vindt onze Westerse mind van alles van. Het fijne van mantra’s is ook dat er geen vergelijkingsmateriaal is voor hoe ze moeten klinken: het zijn geen hitjes van de radio. Dus er is ook geen meetlat waar je jezelf langs kunt leggen. En niets waar je jezelf mee kunt vergelijken (ook een favoriete bezigheid van het ego). Er is vooral jij, je stem en de muziek. Na het zingen ga je met een leeg hoofd en een vol hart weer naar buiten.
Tollen stress- en paniekgedachten door je hoofd voor je het podium opgaat? Of ga je daardoor het podium juist niet op? Heb je in gedachten al 20 x opgetreden voordat de show daadwerkelijk plaatsvindt? Uit behoefte aan controle of omdat je nou eenmaal een overactieve mind hebt die overal beren en wolven op de weg ziet? Lees dan vooral verder. Gedachten hebben een rechtstreekse invloed op ons lichaam. Met je denken kun je je performance niet redden, maar saboteer je deze juist: het is de perfecte anti-warming up.
Veel vocalisten hebben er last van: een overactieve mind, die uit behoefte aan controle of uit gewoonte gaat malen en rampscenario’s bedenken, vooral in de buurt van een optreden. Je denkt misschien dat het niet uitmaakt wat je denkt: gedachten zijn immers maar gedachten. Maar ik heb slecht nieuws voor je. Gedachten zijn weliswaar niet zo zichtbaar en tastbaar als je nieuwste outfit of de weerman op TV, maar ze hebben wel degelijk een rechtstreekse uitwerking op ons lichaam en gezondheid. Er is een rechtstreekse connectie tussen ons lichaam en onze gedachten. Zo zorgen tobben en piekeren bijvoorbeeld voor fysieke stressreacties en verkramping, vergiftigen ze het lichaam en ondermijnen onze gezondheid. Het is een illusie om te denken dat gedachten geen effect hebben. Je gedachten kunnen je performance behoorlijk saboteren voordat je uberhaupt in de buurt van een podium bent. Gedachten kunnen je instrument, je lichaam, laten verkrampen en verstijven. Het is de perfecte anti-warming-up.
Gedachten beïnvloeden ons lichaam direct
Er is een directe connectie tussen onze gedachten en ons lichaam. Hoe werkt dat? Om te overleven moet ons lichaam in staat zijn adequaat te reageren op de omgeving. Staat er ineens een tijger voor je neus, dan moet je kunnen vechten of vluchten en wordt er adrenaline aangemaakt. Valt er niet te vechten of te vluchten, dan verstijf je, wat een soort ‘jezelf voor dood houden’ is, in de hoop dat de aanvaller afdruipt en/ of zo min mogelijk schade aanricht. De informatie over de buitenwereld krijgt het lichaam via de hersenen die met de buitenwereld in contact staan via de zintuigen.
Zintuigelijke indrukken
Onze zintuigen zijn de toegangspoorten tot onze hersenen. Dankzij hen kunnen we zien, voelen, proeven, horen en ruiken. Prikkels van buitenaf, bijvoorbeeld een beeld, geluid of geur, veroorzaken elektromagnetische trillingen. Die trillingen veroorzaken een elektrische ontlading in de kern van een zenuwcel in de hersenen (neuron). Bij die elektrische ontlading komen er stofjes vrij, de zogenaamde neurotransmitters. Deze neurotransmitters zorgen ervoor dat een elektrische stroom met informatie naar de hersenen gaan. Je kunt het vergelijken met de nulletjes en de ééntjes waarmee onze computers rekenen. In de hersenen worden deze elektrische stroompjes omgezet in plaatjes: geluidsplaatjes, beeldplaatjes, geurplaatjes, gevoelsplaatjes en smaakplaatjes, net zoals in onze computer de nullen en de enen om worden gezet in beeld en geluid. Dit is het materiaal waarmee de hersenen kunnen ‘rekenen’. De uitkomst van de rekensom zorgt ervoor dat de hersenen het lichaam aanzetten tot de juiste actie. De boodschappers die het hele fysieke circus aansturen zijn onze hormonen. Samengevat kun je zeggen dat gebeurtenissen in de wereld bio-elektrische en bio-chemische effecten in het lichaam teweegbrengen.
Gedachten
Niet alleen zintuigelijke prikkels kunnen processen in de hersenen van start laten gaan: ook het denken kan dat. De hersenen kunnen echter geen onderscheid maken tussen een gedachte en een zintuigelijke prikkel: het effect op het lichaam is hetzelfde. Dit komt doordat gedachten ook elektrische impulsen zijn die dezelfde neurale netwerken gebruiken als de elektrische stroompjes afkomstig van zintuigelijke prikkels. Het gevolg is dat de beeldplaatjes en geluidsplaatjes die de hersenen aangereikt krijgen via zintuigelijke prikkels, hetzelfde zijn als die van gedachten. Zo slim is onze ‘computer’ dus niet. Om te checken of dit klopt hoef je alleen maar het volgende experiment te doen. Denk eens aan een sappige citroen: zie voor je geestesoog een citroen en neem daar in gedachten eens een hap van: proef het zure sap en voel hoe het overtollige sap langs je vingers naar beneden druipt. Je zal merken dat je speekselklieren gelijk beginnen te werken. En ander voorbeeld: mannen kunnen een erectie krijgen alleen al door de gedachte aan een aantrekkelijke vrouw.
Van gedachte naar biochemie
De hypofyse is de plek in de hersenen waar informatie uit de buitenwereld (zintuigelijke prikkels) en binnenwereld (gedachten) wordt omgezet in biochemie. Immers, het lichaam moet voor zijn overleving telkens in staat zijn adequaat te reageren op de omgeving. Staat er ineens een tijger voor je neus, dan moet je dus kunnen vechten of vluchten en wel reflexmatig, in split second. Het systeem van signalering en reactie is dan ook zo snel, dat je lichaam al een biochemisch antwoord heeft op een situatie voordat jouw bewuste denken überhaupt doorheeft wat er gaande is. Als het lichaam alleen al dénkt dat er mogelijk gevaar of een bedreiging is draaien de machines van de stresshormonenfabriek gelijk volle toeren. Het bekendste stresshormoon is adrenaline. Adrenaline is een korte hevige energiestoot, de zogenaamde arousel. Het zorgt voor een verhoogde bloeddruk, versnelde ademhaling, snellere hartslag, aangespannen spieren, scherper horen en zien, concentratie en enorm veel kracht als het nodig zou zijn.
De schadelijke effecten van stresshormonen
Hoge spiegels stresshormonen hebben schadelijke gevolgen: ze vergiftigen ons lichaam en ondermijnen onze gezondheid.
Onderdrukking van het immuunsysteem. Adrenaline is een stof die ervoor zorgt dat de werking van het immuunsysteem tijdelijk onderdrukt wordt. Als je moet vechten tegen een tijger, dan vindt het lichaam het ‘vechten tegen een bacterie’ eventjes totaal onbelangrijk. Als die tijger jou straks doodt, dan is die bacterie er tenslotte ook geweest… Adrenaline remt ook de spijsvertering: het verteren van bijvoorbeeld een broodje kaas is een luxe waar het lichaam geen energie in wil steken omdat het ervanuit gaat dat jij straks ‘het broodje kaas’ voor die tijger kan worden!
Bijnieruitputting. Adrenaline die niet gebruikt wordt is een dusdanig schadelijke stof voor het lichaam dat de bijnieren cortisol gaan aanmaken om de schadelijke effecten van adrenaline te neutraliseren. Als langdurig veel cortisol aangemaakt wordt dan kunnen de bijnieren uitgeput raken. Het gevolg daarvan is dat er een te laag cortisolgehalte ontstaat. Bij een te laag cortisolgehalte voel je je de hele dag moe, heb je geen energie en kun je zelfs depressieve klachten ontwikkelen. Ook word je extra gevoelig voor stress. Omdat cortisol ook nodig is voor het functioneren van de schildklierhormonen kan een uitputting van de bijnieren ook leiden tot spierzwakte, gevoeligheid voor koude en andere klachten die horen bij een te lage schildklierfunctie.
Slechte concentratie. Een langdurig hoog gehalte aan cortisol zorgt voor het verschrompelen van de hippocampus, een deel in de hersenen dat belangrijk is voor het geheugen en de concentratie. Een kenmerkend symptoom van langdurige stress is dan ook vergeetachtigheid.
Vatbaar voor bloedsuikerspiegelaandoeningen. Als een tijger voor je neus staat heb je veel energie nodig om te kunnen vechten of vluchten. De stresshormonen adrenaline en cortisol zorgen dan ook voor een verhoging van de bloedsuikerspiegel zodat je klaar bent voor actie als de tijger je gaat aanvallen. Bij de meeste mensen wordt deze energie echter helemaal niet gebruikt. Er zijn namelijk geen tijgers, beren of wolven meer, maar we hebben vooral last van mentale beren en tijgers: hier hoef je niet voor weg te rennen. Er is meestal geen noemenswaardige fysieke actie bij stress voor een examen, een sollicitatiegesprek of optreden. Insuline is het hormoon dat ervoor zorgt dat bloedsuiker omgezet wordt in de energie die nodig is voor vechten of vluchten. Door verbranding van suiker in de cellen ontstaat energie. Deze verbranding zorgt er ook voor dat de bloedsuikerspiegel weer naar normale waarden wordt teruggebracht. Als je bij stress niet gaat vechten of vluchten moet de bloedsuikerspiegel op een enigszins geforceerde manier terug worden gebracht naar normale waarden. Als er vaak stress optreedt zonder dat je intensief gaat bewegen, gaat deze regulering moeizamer. Door langdurige stress kunnen mensen gevoeliger worden voor bloedsuikerspiegelaandoeningen zoals hypoglycemie en diabetes.
Verhoogde pijngevoeligheid. Bij stress worden er in eerste instantie lichaamseigen pijnstillers aangemaakt (endorfinen), om een eventuele wond te kunnen negeren als je gewond raakt bij het vechten of vluchten voor je leven. Maar bij langduriger stress zal er uitputting ontstaan, waardoor er juist minder endorfinen worden aangemaakt wat kan leiden tot een verhoogde gevoeligheid voor pijn.
Verstoorde slaap. Niet zelden zeggen mensen tijdens een stressvolle periode ‘Ik heb er slapeloze nachten van’. Als je aan het tobben en piekeren bent, probeer dan de slaap maar eens te vatten: dat zal de grootste moeite kosten. Hoe komt dat? De informatie dat je in bed ligt en moet slapen is ondergeschikt aan de informatiestroom vanuit je hersenen omdat daar al je aandacht naartoe gaat. Hierdoor blijf je je sympathisch zenuwstelsel, dat deel van het zenuwstelsel dat ervoor zorgt dat je lichaam in een staat van paraatheid komt, actief en zit het bloed vol met adrenaline waar het niks mee kan. Omdat je in bed ligt is er ook geen actie die de adrenaline kan verbranden. Het duurt daarom heel lang voordat het parasympatische zenuwstelsel, dat deel van het zenuwstelsel dat verantwoordelijk is voor rust en regeneratie en wat actief dient te worden tegen de tijd dat je gaat slapen, het roer weer over kan nemen en je in slaap valt. Vaak heb je na tobben en piekeren een onrustige slaap en wordt je de volgende ochtend niet uitgerust wakker. Je lichaam heeft tenslotte nog steeds een hoge spiegel aan stresshormonen en heeft te weinig kunnen rusten en regenereren. Op langere duur zorgt dit voor gezondheidsproblemen. Adrenaline remt ook de behoefte aan slaap. Hierdoor kan het voorkomen dat je denkt dat barst van de energie, terwijl je eigenlijk al zwaar in je reserves zit. Vaak heb je niks in de gaten, totdat de man met de hamer komt…. Zingen is topsport waar je een goed uitgerust lichaam voor nodig hebt. De luxe van tobben en piekeren kun je je niet veroorloven als je uitgerust voor de dag wilt komen en een topprestatie moet leveren.
Ontspannen mindset en adrenaline verbranden
In het spreekwoord ‘geluk is met de dommen’ zit een kern van waarheid: hoe slimmer de mens, hoe actiever het denken en hoe meer de neiging om te tobben en te piekeren. Heb je een spannend optreden of een auditie voor de boeg? Grote kans dat het optreden of de auditie al minstens 20 keer in je hoofd rondspookte voordat het daadwerkelijk plaatsvond. En je 20 keer stresshormonen hebt aangemaakt, alsof de gebeurtenis daadwerkelijk plaatsvond.
Wij zijn geneigd te denken dat de hoeveelheid stress in relatie staat met de hoeveelheid dingen die je op dag meemaakt of te doen hebt. Maar het blijkt dat mensen die weinig tot niks te doen hebben minstens net zoveel stress kunnen hebben als mensen die de hele dag actief zijn. Sterker nog: mensen die de hele dag niks doen hebben vaak meer fysieke stress omdat er weinig tot geen lichamelijke actie is die de spiegels van de stresshormonen kan normaliseren; er is geen activiteit die de adrenaline kan verbranden! Je kunt bij wijze van spreken zittend op de bank jezelf een burnout in denken.
De beste warming up voor zingen is zorgen voor een ontspannen mindset en zorgen dat je adrenalinespiegel daalt. Hierdoor ontspant en ontkrampt je lichaam. Stressenergie uit je lijf werken en adrenaline verbranden doe je simpelweg door te bewegen, te schudden en te trillen. Net zoals de impala in onderstaande video. Ook bepaalde ademhalingsoefeningen kunnen hierbij helpen.
Madonna, Nina Hagen, en Tina Turner doen het. Zelfs oud-Beatle George Harrison deed het: mantrazingen. Het steeds populairder worden van mantrazingen heeft te maken met de positieve effecten op lichaam en geest.
Wat is een mantra?
Een mantra is een geluid/klank, een vibratie/resonantie, een frequentie. Het kan een woord zijn, maar ook een zin of een gedicht. Het is echter géén woord in de normale betekenis. Een mantra houdt het midden tussen een spreuk met magisch effect en een gebed en wordt gezien als heilig.
Masaru Emoto
In feite heeft elk woord invloed op ons, maar die van een mantra is nog een stuk krachtiger. De Japanse wetenschapper Masaru Emoto heeft het effect van woorden op waterkristallen onderzocht (zie foto).
Wij bestaan voor ca. 70% uit water: als de vibraties en intenties van woorden zo een effect op water hebben, kun je je dan voorstellen wat het effect van mantra’s op ons zijn?
Bescherming van de geest
De betekenissen die op internet circuleren van het woord mantra zijn ‘dat wat onze geest beschermt’ en ‘bevrijding door beheersing van de geest’. Mantra’s komen meestal uit het Sanskriet, het Oud-Indisch en worden al duizenden jaren gebruikt. Hierdoor zijn ze extra opgeladen met energie en hebben meer kracht gekregen. Alle mantra’s zijn namen van de Bron, de Essentie, Goden, God, of hoe je het wilt noemen. Enkele namen zijn: Vishnu, Shiva, Krishna, Ram, Durga, Ganesha. Elk van hen vertegenwoordigt een kracht op zich, die ook symbool staat voor een aspect in jezelf, een zielskwaliteit.
Geen Hindoe
Hoewel het zingen van mantra’s afkomstig is uit het Hindoeïsme, hoef je geen Hindoe te zijn om mantra’s te zingen. Ook betekent het niet dat je jezelf als Hindoe ziet of een religieuze stelling inneemt. Mensen uit allerlei religies beoefenen het mantrazingen vanwege de positieve effecten.
Positieve energie
Maar het doet meer: het effect van zingen of chanten van mantra’s moet je niet onderschatten. Als iemand iets vervelends zegt, kun je een fysieke reactie voelen: kramp, het gevoel door elkaar geschud te worden, wegstromen van energie of juist bloed dat door je aderen spuit. Als vervelende woorden, ofwel negatieve vibraties, zoveel reacties in jou teweeg kunnen brengen, kun je je dan voorstellen wat het effect van mantra’s is? Het zingen of chanten van mantra’s bevrijd je van negatieve energie en werkt zuiverend, beschermend, harmoniserend en helend.
Actieve meditatie
Het is bovendien een prachtige bezigheid om het denken op een positieve manier bezig te houden. In plaats van je zorgen te maken en te piekeren steek je je energie in gedachtenvormen die een positief effect hebben. Ofwel, je figuurlijke radio blijft aan staan, maar je tuned van de in op een andere zender. Voor mensen met weinig zitvlees of die moeite hebben hun gedachten tot rust te brengen is mantrazingen daarom een ideale vorm van actieve meditatie.
Ook interesse in mantrazingen? Kom dan zondag 13 mei 2018 naar het Good Vibes concert in de Oud Katholieke Kerk te Culemborg. Aanvang 16.00 uur. Toegang 10 euro.
Voel je je ineens somber of gestresst? Lijkt alles tegen te zitten? Volgen negatieve gebeurtenissen elkaar in een rap tempo op? Heb je nare dromen? Dan heb je waarschijnlijk last van DE WOLK. Een lagere vibratie heeft terrein gewonnen en brengt een keten van negatieve gevoelens, gedachten, wilsimpulsen en handelingen op gang. Maar hoe kom je er vanaf? Niet zoals onze mind ons laat denken door koortsachtig oplossingen zoeken in de buitenwereld. De oorzaak en oplossing zitten in onszelf.
Je kent het vast wel: het leven lacht je toe. Je zit lekker in je vel en het toeval valt in jouw voordeel mee. Zelfs de kassière van de supermarkt geeft je extra spaarzegels mee. Ja, zoals kabouter Plop zegt: ‘De wereld is mooi’. En dan ineens shift er iets. Het kan heel klein beginnen. Met een unheimlich gevoel. Ineens maak je je zorgen over de losse eindjes in je administratie. Krijg je een gejaagd gevoel van een te volle mailbox en agenda. Bots je op straat tegen een voorbijganger. Reageert iemand lullig op een post van jou op facebook. En de kassière sluit de kassa vlak voor het jouw beurt is.
Soms ontdek je pas dat er iets geshift is als de negativiteit grotere vormen aanneemt. Een collega die je met veel heisa ten onrechte iets verwijt. Een automobilist die je bijna van je sokken rijdt en nog een middelvinger opsteekt ook. Een vette bekeuring en hoge belastingaanslag op de deurmat. De bus missen naar een sollicitatiegesprek…
Negatieve wolk
En voor je het weet is je binnenklimaat omgeslagen van een subtropisch vakantie-eiland naar een grimmig winderig werkkamp in Siberië. Weg is je innerlijke rust. Foetsie is je positieve zelfgevoel. Zelfs je hogere aspiraties zijn pleiten. Dacht dat je lekker op weg was op de spirituele ladder, blijkt je leven ineens weer vol kleinzieligheden te zitten: niet alleen van anderen, maar vooral ook van jezelf. Het lijkt alsof je omhult wordt door een negatieve wolk die als een deken over je heen gedrapeerd zit.
Soms lijkt de wolk te blijven hangen als een lage drukgebied waardoor de zomer verregend. Negatieve gebeurtenissen volgen elkaar in een rap tempo op. Het kan lijken alsof de kansen in het leven gekeerd zijn. Het toeval tegenvalt. Het geluk je in de steek heeft gelaten. Zelfs in je dromen kan een grimmige sfeer heersen.
Zo binnen zo buiten
Jezelf verlossen van deze negatieve wolk begint met onderscheiden dat DE WOLK er is. De oplossing zit niet in koortsachtig oplossingsgericht denken: dit doet de negativiteit alleen maar toenemen. Waar je aandacht aan besteedt groeit. Maar dat is niet wat je mind je vertelt: die maakt overuren om het tij te keren. Omdat het ervan overtuigd is dat alles het gevolg is van aanwijsbare oorzaken in de buitenwereld.Ten onrechte.
Volgens Carl Jung is de beleving van de buitenwereld een spiegel van onze binnenwereld: het is niets anders dan een afspiegeling van wat er zich binnen ons afspeelt. Het eeuwenoude Hermetisch principe ‘zo binnen, zo buiten’. DE WOLK is dus niet het gevolg van negatieve gebeurtenissen in de buitenwereld, het is er de oorzaak van. Negatieve gebeurtenissen zijn er doordat DE WOLK er is.
Wolk = lagere vibratie
Wat is DE WOLK precies? Een lagere vibratie die terrein heeft gewonnen en een keten van negatieve gevoelens, gedachten, wilsimpulsen en handelingen tot gevolg heeft. Wij denken gewoonlijk dat we éérst de onrust in de buitenwereld moeten bestrijden voordat er innerlijke rust kan komen. Maar de oplossing is de omgekeerde richting: eerst naar binnen de stilte herstellen en je trilling verhogen en pas daarna handelen in de buitenwereld. Natuurlijk kan de situatie vragen dat je in de buitenwereld moet handelen, maar handelen is alleen maar efficiënt als het vanuit helderheid, rust en ruimte komt. Anders draagt het juist bij aan meer chaos en negativiteit. Omdat je niet helder communiceert, door een negatieve bril kijkt, je andermans handelingen kleurt met negatieve interpretaties en intenties en je van daaruit reageert. Het is dan net als ondiep water dat troebeler wordt naarmate je er langer in rondloopt.
De oorsprong van de wolk
Waar komt die negatieve wolk eigenlijk vandaan? Er zijn drie verschillende oorzaken:
1. Consequentie van eigen handelen. Je kunt zelf de oorzaak zijn van het verlagen van je vibratieniveau. Bijvoorbeeld doordat je dingen niet handig of consciëntieus hebt gedaan. Hebt geroddeld. Teveel aan jezelf en eigen voordeeltjes dacht. Je negatieve gedachten en gevoelens hebt gekoesterd. Je meer hebt genomen dan je nodig had. Of een ander je hulp hebt onthouden uit gemak of eigenbelang (niet uit onvermogen). Egoïsme, ijdelheid, gierigheid, gemakzucht en een hang naar drama en sensatie zijn perfecte trillingverlagers. Daarentegen zijn behulpzaamheid, naastenliefde en dankbaarheid trillingverhogers. Ook drank, drugs en porno zijn trillingverlagers; hierover later meer.
2. Besmettelijke vibraties. Vibraties zijn besmettelijk. Mensen emaneren bepaalde vibraties en als je je daarvan niet bewust bent, resoneer je er onbewust op mee. Het is als door een stinkende stal vol koeienstront lopen: als je buiten komt, ruik je er nog naar. Het omgekeerde geldt ook: als je door een LUSH winkel loopt ruik je de rest van de dag lekker. Ook plaatsen kunnen een lage trilling hebben: een kroeg met dronken mensen, een huis waar veel ruzie wordt gemaakt, een plek waar gevochten is. Ook gewelddadige films en games kunnen je vibratie verlagen: als je de ervaring hebt ‘dat je er helemaal in zit’ kun je er zeker van zijn dat je mee resoneerde. Hoogongevoeligen zijn degenen die nergens meer op meeresoneren: eerst bewust bekwaam en later onbewust bekwaam. Dat is iets anders dan een ongevoeligheid omdat je niet het vermogen hebt om mee te resoneren. Hooggevoeligen daarentegen zijn enorme meeresoneerders.
“Indien mensen voldoende gevoelig waren, dan zouden ze zien dat bepaalde personen omgeven zijn door een wolk van duistere wezens, die na zekere tijd hun weg gaan in de ruimte om schade aan te richten zonder dat die mensen zelf beseffen dat ze hiervan de oorzaak zijn. Stel dat u iemand zozeer haat dat u er elke dag aan denkt hem of haar te vermoorden; zelfs wanneer u het niet doet omdat u niet durft, bestaat het risico dat uw moorddadige gedachten ooit werkelijkheid worden, want ergens op de wereld zal er iemand zijn die dezelfde structuur en instelling heeft . Via de wet van affiniteit vangt hij uw gedachten op en zal hij ooit een moord begaan waar u de oorzaak van bent zonder het te beseffen. Hoeveel mensen zijn er niet die afschuwelijke daden begaan waar u de oorzaak van bent zonder het te beseffen. Hoeveel mensen zijn er niet die afschuwelijke daden begaan en daarna zeggen: ‘Ik weet niet hoe het kon gebeuren, ik had daar nog nooit aan gedacht, ik gehoorzaamde aan een impuls, het was sterker dan mijzelf’ en ze zijn er zelfs verbaasd over. Welnu, het is vaak zo dat ze beïnvloed werden zonder het te weten. Wat ik zojuist over de gedachte heb gezegd geldt uiteraard ook voor het gevoel. Net als de gedachte is het gevoel een kracht die de mens verlaat om in de ruimte goed of kwaad te doen’. Omraam Mikhaël Iavanhof – De macht van de gedachte
3. Vijandige krachten. Het kan ook zijn dat je belaagd wordt door vijandige krachten.
“Er is één type vibratie van een heel eigen kwaliteit, die zich onderscheidt door zijn plotseling optreden en zijn geweld: de zoekende zal letterlijk het gevoel hebben dat hij er al door een massa mee wordt overspoeld; binnen een paar tellen is hij ‘een ander mens’ en is hij alles vergeten omtrent de zin van zijn bestaan, zijn streven, zijn doel, alsof alles weggevaagd is, van betekenis ontbloot, uit elkaar gevallen. Dat zijn wat Sri Aurobindo en de Moeder de vijandige krachten noemen. Het zijn zeer bewuste krachten, wier enige doel het kennelijk is de zoekende te ontmoedigen of hem van het pad af te brengen dat hij heeft gekozen. Het eerste symptoom van hun aanwezigheid is heel duidelijk waarneembaar: de vreugde versluiert zich, het bewustzijn versluierd zich en alles wordt gehuld in een dramatische sfeer. Zodra er sprak is van lijden, kan men ervan verzekerd zijn dat de vijand er is. Het drama heeft hun speciale voorliefde, daar kunnen ze maximale schade mee aanrichten, omdat ze spelen met een heel ouder partner in ons, die niet anders kan dan dol zijn op drama’s, zelfs al wil hij het niet weten [noot: zie ook mijn blog over het pijnlichaam van Eckhart Tolle]. In het algemeen is hun eerste zorg ons te pressen tot plotselinge, extreme en onherroepelijke beslissingen, die een zo groot mogelijke afstand scheppen tussen onszelf en de gekozen weg – het is een vibratie die hoe langer hoe klemmender en scherper wordt en onmiddellijke uitvoering eist: ofwel ze demonteren het hele mechanisme van ons zoeken met opvallende handigheid, om ons te laten zien dat we ons illusies zitten te maken en nooit iets zullen bereiken; ofwel ze scheppen – en dat komt het meeste voor – een toestand van zwaarmoedigheid, waarin ze spelen met nog weer een andere welbekende partner die Sri Aurobindo de man der smarten noemt: een heerschap dat zich bedekt met een driedubbele mantel van tragedie en somberheid, en die zijn bestaan niet gerechtvaardigd zou vinden als hij niet kolossaal ongelukkig kon zijn. Al die vibraties van wanorde, die we ‘onze’ verdrietigheden of ‘onze’ problemen noemen, hebben tot onmiddellijk gevolg dat ons beschermende sneeuwveld verzwakt of uit elkaar valt, en dan staat de deur voor de vijandige krachten open. Ze hebben duizenden aanvalstactieken, want het gaat wel degelijk om een aanval, en hoe meer vastbesloten we zijn, hoe hardnekkiger ze in de aanval gaan. Dit alles lijkt misschien overdreven, maar alleen zij die nooit hebben geprobeerd vooruit te gaan, kunnen eraan twijfelen; wanneer men gewoon met de kudde meeloopt, is het leven betrekkelijk gemakkelijk, met zijn goede en zijn kwade buien, zonder veel diepten, maar ook zonder veel hoogten; zodra men zich daar echter uit wil losmaken, komen duizenden krachten in het geweer, die er geweldig veel belang bij hebben dat we ‘net als ieder ander’ doen.” Satprem – Sri Aurobindo en het avontuur van bewustzijn.
De wolk wegwimpelen
De methode om van DE WOLK af te komen, ongeacht of het nu vijandige vibraties zijn, besmettelijke vibraties of dat je het over jezelf hebt afgeroepen, is dezelfde: de wolk onderscheiden en dan naar binnen keren om de stilte te herstellen. In innerlijke onbeweeglijkheid kan de golf oplossen en voorbij gaan. Reageer je op de vibraties, dan winnen ze juist aan kracht. Ook is het belangrijk je trilling te verhogen. En tenslotte een consciëntieus leven leiden en goed doen voor anderen: niet om een God in de hemel te plezieren, maar omdat het werkt als bescherming voor jezelf. En voor je naasten. Wist je dat kinderen heel erg mee resoneren met de ouders?
Nu klinkt dit alles misschien best logisch, maar grote kans dat je als je last hebt van DE WOLK denkt: ‘Het is een leuke theorie, maar ik moet nu toch echt eerst dit, dat, zus en zo doen, anders gaat het gi-gan-tisch mis.’ Heb jij het lef om daar niet naar te luisteren en de omgekeerde route af te leggen: eerst naar binnen en dan pas naar buiten?
Ervaar jij jouw hooggevoeligheid als een last? Of heb je er mee leren dealen, maar is het ook nog een beperking? Lees dan vooral verder. In slechts drie stappen kun je als hooggevoelige hoogONGEVOELIG worden. Zodat je straks op zaterdag in de Kalverstraat kunt shoppen, uren op feestjes rondhangen en de meest afschuwelijke kantoorpanden kunt overleven. Het geheim? Bewust (mee)resoneren. Hooggevoeligen hebben een gevoeliger ‘instrument’ en resoneren, trillen sterker mee dan anderen. Het klinkt paradoxaal, maar deze gevoeligheid kun je inzetten om juist ongevoelig te worden.
“If you want to find the secrets of the universe, think in terms of energy, frequency and vibration” – Nikola Tesla
Onvrijheid
Als je hooggevoelig bent wordt je nogal eens overweldigd door de wereld met al zijn prikkels in de vorm van informatie, geluiden, beelden, energieën. Om het bombardement aan zintuigelijke prikkels te kunnen verwerken is voor de hooggevoelige lege tijd essentieel, evenals voldoende nachtrust. Zo niet, dan ligt overprikkeling op de loer. Overprikkeling is een vervelende staat van zijn, waarin je ervaart dat je geen beschermlaagje en/of filters meer hebt en alle zintuiglijke informatie keihard naar binnen dendert. Je kunt je hierdoor geïrriteerd, agressief of juist angstig voelen en er fysieke klachten van krijgen. Sommige hooggevoeligen overstemmen het prikkelgeweld door een soort van mentaal lawaai te creëren die alle andere prikkels overstemt, wat voor een relatieve rust zorgt. Bijvoorbeeld door geconcentreerd te surfen op internet, muziek te luisteren, het journaal te kijken of te gamen. Maar of je nu rust neemt en lege tijd creëert of juist zoekt naar het overstemmen van prikkels, jij bent degene die zich telkens aanpast om te kunnen dealen met de wereld om je heen. En dat is geen vrijheid.
Mee resoneren
Wist je dat je als hooggevoelige niet zozeer last hebt van de prikkels om je heen, maar vooral van de reacties die de prikkels in jou teweegbrengen? De wereld buiten ons bestaat eigenlijk niet. Dat wat wij als ‘wereld’ waarnemen is in feite één vibrerende soep van elektromagnetische golven en energie. De vibraties triggeren via de zintuigen elektromagnetische stroompjes in het zenuwstelsel (vurende neuronen) die in de hersenen worden omgezet in beeld, geluid, geur, smaak en lichamelijke sensaties. Objectief gezien kennen we de wereld buiten ons niet, enkel de vertaling ervan in onze hersenen (Korzybski). Iemand die hooggevoelig is resoneert, trilt, sterker mee, heeft een gevoeliger instrument, dan een niet hooggevoelige. Het grootste manko van de hooggevoelige is dat deze onbewust op alles mee resoneert en de informatie niet aan de poort selecteert. Sterker nog, hij is zich nauwelijks bewust van de informatie die opgepikt wordt. En als het niet het prikkelbombardement van buitenaf is dat chaos en overprikkeling veroorzaakt, dan zijn het wel de gedachten en gevoelens die erdoor worden opgeroepen. En die op hun beurt weer een bombardement van chemische reacties in het lichaam ontketenen.
Zelfregulatie
Gelukkig hebben hooggevoeligen ook de sleutel voor hun eigen bevrijding in handen: hun opmerkingsbegaafdheid. Hooggevoeligen kunnen meer nuances waarnemen, kunnen subtielere informatie en energieën in hun bewustzijnsveld opmerken en ervaren. Deze opmerkingsbegaafdheid is de sleutel tot het juist ongevoeliger worden voor prikkels van buitenaf. Hoe? Kortgezegd moet je eerst gevoeliger worden, nog meer gaan opmerken. Letterlijk en figuurlijk je blikveld verbreden. Pas als je voldoende kennis en inzicht hebt gekregen, kun je zelf achter de knoppen gaan zitten en bepalen wat je wel en niet wilt ontvangen en waar je wel en niet op mee wilt resoneren. Dat is zelfregulatie. En juist daaraan schort het bij de hooggevoelige, die onbewust op alles meeresoneert. En die geen idee heeft van de informatie die wordt opgepikt, aangetrokken en op mee wordt geresoneerd.
De drie stappen naar ongevoeligheid
Om zelf achter de knoppen te zitten en een situatie te creëren waarin je nooit meer overprikkeld raakt, zijn drie stappen nodig. Ten eerste: een breder beeld aannemen over wat de realiteit is: daarvoor zijn kennis en een aantal paradigmashifts nodig. Ten tweede leren ruimte zijn en stil zijn en stoppen met je identificeren met dat wat zich in je ruimte toont. En ten derde bewust lagere vibraties weren en je trilling verhogen.
Paradigamashift 1: Je bent een veld
De eerste paradigmashift is jezelf zien als een veld. Je bent geen zak met botten en water met daarin een brein met een ‘ikje’ dat gedachten produceert. Je bent een veld. Een veld van gewaarzijn, bewustzijn. Een grote open, stille ruimte waarin allerlei invloeden binnen komen. En waarin zich ook je lichaam bevindt met een brein dat vooral een ontvangststation is.
Paradigmashift 2: Er zijn meerdere werelden
De invloeden in onze ruimte zijn niet alleen afkomstig van onze wereld. Er zijn meer werelden en invloedssferen die tegelijkertijd aanwezig zijn en hun invloed in ons veld doen gelden. Zo is er naast de wereld die wij met onze zintuigen kunnen waarnemen een bovenbewuste wereld, een mentale wereld waarvan ons denken slechts een kleine afspiegeling is, een vitale wereld van gevoelens en emoties en een onderbewuste wereld. Deze werelden liggen in eerste instantie net zo onder onze bewustzijnsdrempel als bepaalde geluiden en geuren dat doen. Zo kunnen honden bijvoorbeeld veel meer geuren onderscheiden dan wij. Dat wij iets niet kunnen waarnemen wil niet zeggen dat iets er niet is.
“We bevinden ons in een bad van krachten maar merken dat niet. We zijn niet een door een zak omsloten entiteit, die afzonderlijk bestaat van de rest: alle krachten, alle vibraties, alle impulsen komen in ons binnen en gaan door ons heen […]. Elk van ons is net een marktplein waar allerlei krachten komen en gaan, verschijnen en verdwijnen, tegen elkaar aanbotsen en zelfs ruzie maken[…]. Als er geen controle wordt uitgeoefend om niet verkieslijke invloeden buiten te houden, kunnen ze ongehinderd binnenstromen via wijd open deuren. […] We baden in alle mogelijke dingen: goede slechte, neutrale, lichtende, duistere. Dit is allemaal om ons heen aanwezig en ieder bewustzijn zou in principe als filter moeten werken. Je zou niet mogen ontvangen wat je niet wilt ontvangen, je zou niet mogen denken wat je niet wilt denken. Je moet dan ook niet toestaan dat gedachten zonder je formele toestemming in gevoelens en daden worden omgezet. Ieder is in feite een instrument voor de controle van een bepaald geheel aan vibraties die zijn eigen opgaaf, zijn eigen werkterrein uitmaken.” – De Moeder : Alle leven is yoga
Stop met grijpen
We zouden niet mogen ontvangen wat we niet willen ontvangen. Het grote probleem is dat wij ons alles toe-eigenen wat in onze ruimte verschijnt en daar ‘ik’ tegen zeggen: gevoelens, gedachten, wilsimpulsen, verlangens. Maar zijn ze wel van ons? We lijken een min of meer consistente persoonlijkheid te hebben met bepaalde voor- en afkeuren, gevoelens, gedachten en typerende gedragingen. Maar als je inzoemt zie je al snel dat we regelmatig met onszelf in conflict zijn. Dan willen we dit en dan weer dat. Dan voelen we weer zus en dan weer zo. Als je nog verder inzoemt blijkt onze persoonlijkheid nauwelijks meer dan een pakketje automatische reactie- en gewoontepatronen ontstaan door opvoeding, cultuur en ervaring. Hierdoor stemmen we telkens af op bepaalde vibraties en vereenzelvigen ons daarmee.
Het mechanisme dat grijpt en toe-eigent, is ons ego. Super handig voor onze overleving, maar een obstakel als je vrij wilt zijn. En een authentiek leven leiden voorbij onze programmering en gewoontepatronen. Bovendien zorgt dat toe-eigenen voor een prikkelbombardement in het bewustzijn. Want alles waar je naar grijpt en ‘ik’ tegen zegt, zorgt voor een rimpeling in het spiegelend meer van het bewustzijn. Hoe meer je grijpt, hoe meer je meeresoneert, hoe meer je bewustzijn als een woelige zee wordt met golven die tegen elkaar aanklotsen. Dat zorgt voor onrust en kost energie. Bovendien bepalen gewoontepatronen hoe je op de wereld reageert: waarop je mee resoneert, wat je triggert en waar je overstuur van raakt. Hoe heerlijk en rustig zou het zijn als die automatische reacties geen greep meer op je hebben.
“We merken niet alleen dat de gedachten van mensen van buitenaf naar ons toekomen, maar dat onze eigen gedachten langs dezelfde weg tot ons komen: van buitenaf. Als we transparant genoeg zijn, zullen we in de onbeweeglijke stilte van het mentale als het ware kleine deiningen kunnen voelen die onze atmosfeer treffen of lichte vibraties die onze aandacht vragen. En als we ons een beetje voorover buigen om te kijken wat het is, d.w.z. dat we de vibratie in ons laten binnenkomen, merken we opeens dat we bezig zijn aan iets te denken. […] We zullen merken dat niet alleen de mentale vibraties van buiten komen voor ze in onze centra doordringen, maar dat alles van buiten komt: vibraties van begeerte, vibratie van vreugde, vibraties van wil enz.. En dat ons wezen een soort ontvangststation is van hoog tot laag. Werkelijk we denken, willen, en handelen niet, maar de gedachte komt in mij op, de wil komt in ons op, impuls en handelingen komen in ons op. Wanneer we zeggen ‘ik denk dat ik ben’ of ‘ik voel dus ik ben’, lijken we op een kind dat zich verbeeldt dat de spreker en het orkest in de luidspreker verborgen zitten en dat de radio kan denken.” – Sri Aurobindo (Sri Aurobindo of het avontuur van bewustzijn)
Ruimte zijn en stil zijn
Als we van hooggevoelig naar hoogongevoelig willen gaan, is het belangrijk dat we ons niet meer vereenzelvigen met dat wat in onze ruimte verschijnt. En dat kan alleen als we ons identificatiepunt verschuiven van wat we in onze binnenwereld waarnemen, zoals onze gevoelens, gedachten en wilsimpulsen, naar de Getuige, dat wat waarneemt en opmerkt. Een veel gebruikte metafoor is die van de film en het filmdoek. Zie alles wat er in je omgaat als een film en de ruimte waarin het verschijnt als het filmdoek. Als je met je aandacht helemaal in een film gezogen wordt is het net alsof je het zelf meemaakt. Maar als je met je aandacht uitzoemt, zie je dat de film geprojecteerd wordt op een groot blanco scherm, de metafoor voor de stille ruimte waarin alles plaatsvindt.
Hoe gewelddadig de film ook is, hoeveel explosies er ook in plaatsvinden, het filmdoek wordt er nooit door aangetast. Om het onderscheid te maken tussen dat wat er plaatsvindt (gevoelens, gedachten, wilsimpulsen, sensaties) en dat waarin het verschijnt (bewustzijn, ruimte, filmdoek) is stilte essentieel. In een lawaaierige geest is het onmogelijk om het onderscheid te maken. Dat is waar meditatie om de hoek komt kijken.
“In die zone van stilte werken de geringste verplaatsingen van substantie (vitaal, mentaal of andersinds) op ons in als signalen: we zullen het onmiddellijk weten als er iets onze atmosfeer is komen aanraken. We zullen zo spontaan een grote hoeveelheid vibraties leren kennen, die de mensen doorlopend uitstralen, zonder het zelf te weten, en we zullen weten water er aan de hand is of tegenover wie wij ons bevinden (de gepolijste buitenkant heeft meestal niets van doen met deze kleine vibrerende werkelijkheid). Onze betrekkingen met de buitenwereld zullen helder worden: we zullen het waarom kennen van onze sympathieën en antipathieën, van onze angsten en narigheden, en we zullen orde op zaken kunnen stellen, onze reacties corrigeren, de vibraties aanvaarden die ons helpen, andere elimineren die ons zicht verduisteren, en die vibraties neutraliseren die ons willen schaden. Want we zullen een interessant verschijnsel opmerken: onze innerlijke stilte heeft een groot vermogen. Wanneer we innerlijk absoluut onbeweeglijk blijven in plaats van te reageren op de vibratie die tot ons komt, zien we dat die onbeweeglijkheid de vibratie oplost; het is als een sneeuwveld om ons heen, waarin alle schokken worden opgevangen en teniet gedaan. We kunnen het eenvoudige voorbeeld van de woede nemen: in plaats van innerlijk mee te gaan vibreren in overeenstemming met degene die spreekt, zullen we, als we innerlijk onbeweeglijk weten te blijven, de woede van de ander geleidelijk als rook zien verdwijnen. Alleen gaat het er niet om een onaandoenlijk masker t dragen en toch van binnen te koken; vibraties zijn niet te camoufleren (het dier weet dat maar als te goed); het gaat niet om een zogenaamde ‘zelfbeheersing’ die maar een schijnbeheersing is, maar een echte innerlijke beheersing. En die stilte kan iedere willekeurige vibratie teniet doen om de eenvoudige reden dat alle vibraties, van welke orde ook, besmettelijk zijn”. – Sri Aurobindo (Avontuur van Bewustzijn).
Trilling verhogen
Als je je eenmaal bewust bent van de ruimte die je bent, en vooral van wat je allemaal niet bent wat in je ruimte verschijnt, dan kun je bewust gaan kiezen welke invloeden cq vibraties je wel of niet toe laat in je ruimte. Overprikkeling is in essentie een te veel aan vibraties; niet in de buitenwereld maar in je binnenwereld. De kunst van hoogongevoelig worden zit er in dat je leert zo min mogelijk mee te resoneren.
Je zult ook merken dat invloeden met een lage vibratie zoals roddel, jaloezie, boosheid en achterdocht een heel ander effect op je hebben dan invloeden met een hogere vibratie zoals liefde, mededogen, vertrouwen, behulpzaamheid. Ook plaatsen, voorwerpen en mensen hebben een eigen vibratie. Van lagere vibraties raak je je energie, inspiratie en innerlijke opgeruimdheid kwijt. Ze zorgen voor chaos, minder harmonie en zijn een kiem voor ziekte en andere verstoringen. Hogere vibraties zorgen juist voor meer harmonie, innerlijke rust, inspiratie en energie. Ze zijn een voorwaarde voor gezondheid en een gevoel van blijdschap en geluk.
Onderscheiden wat er zich in je ruimte voordoet en je er niet mee identificeren is dus niet de enige stap: het bewust weren van lagere vibraties en je trilling verhogen zijn eveneens belangrijke onderdelen van het hoogst ongevoelig worden. Hoe hoger je trilling, hoe rustiger, lichter en harmonieuzer je veld, wat als een beschermende laag werkt tegen lagere invloeden en trillingen. Dat wat je eerst raakte, raakt je dan ineens niet meer. Je kunt dan in mensenmassa’s verkeren zonder last te hebben van andermans energieën. Naar een rockconcert gaan en in je eigen ‘bubbel’ van rust blijven. Puur omdat je niet meer meeresoneert op alles wat je pad kruist. Je bent dan geen ‘marktplein’ meer.
Heb je weinig energie? Voel je je onrustig of geagiteerd? Heb je last van negatieve gedachten en gevoelens? Heb je nare dromen? Stop met je blindstaren op de oorzaak, maar weet dat je trilling verlaagd is. Dat negatieve vibraties je veld zijn binnengedrongen omdat je deuren wijd open stonden. Verhoog je trilling en je gedachten en emoties krijgen een andere kleur, nare dromen verdwijnen als sneeuw voor de zon en je voelt je weer blij en rustig.
Is het zo simpel? Jazeker. Een kind kan de was doen. Je moet alleen wel uitleggen hoe de wasmachine werkt. In de komende blogs ga ik dieper in op de verschillende stappen om van hooggevoelig hoogst ongevoelig te worden.
Judith Jobse 